Ẩm thực Nhật nổi tiếng thế giới với những món Sushi, Sashimi, Tempura, các loại mì udon, soba…

Các món ăn Nhật thể hiện tư duy thẩm mĩ tinh tế và sự khéo léo của người nấu khi được bày biện để thực khách có thể thấy nét đẹp của vật dụng đựng món ăn. Các món ăn Nhật Bản tuân theo quy tắc "tam ngũ": ngũ vị, ngũ sắc, ngũ pháp. Ngũ vị bao gồm: ngọt, chua, cay, đắng, mặn. Ngũ sắc có: trắng, vàng, đỏ, xanh, đen. Và ngũ pháp là: sống, ninh, nướng, chiên và hấp.

Ẩm thực Nhật Bản không lạm dụng nhiều gia vị mà chú trọng làm nổi bật hương vị tinh khiết tự nhiên của món ăn. Thường các món ăn Nhật có vị thanh tao, nhẹ nhàng và phù hợp với thiên nhiên từng mùa.

Do vị trí địa lý bao quanh nước Nhật là biển nên phần lớn hải sản và rong biển chiếm trong khẩu phần ăn của họ. Lương thực chính của người Nhật là gạo được xem là lương thực chính giống như ở Việt Nam; khi ăn họ thường cuộn cơm trong những tấm rong biển xanh đen, tạo thành món sushi.

Nhật Bản xem rượu Sake là biểu tượng của đất nước mình, không đơn thuần chỉ là một loại đồ uống trong bữa ăn mà Sake còn bao hàm cả ý nghĩa văn hóa, tôn giáo. Theo đó là ý nghĩa Sake không chỉ là cầu nối giữa con người với con người mà còn là cầu nối giữa con người với thần linh thiêng liêng.

Yếu tố tâm linh làm nên sự nổi tiếng và trân trọng từ đời này sang đời khác của Sake Nhật Bản. Khắp mọi nơi, đâu đâu cũng có thể bắt gặp hình ảnh phong phú về các chủng loại Sake được bày la liệt tại các cửa hàng. Đây là loại rượu có tuổi đời lên tới 2.000 năm.

Sake có thể uống khi nguội, khi ấm hoặc nóng tùy theo mùa và theo loại Sake. Thường thì khi mùa Đông, người ta hay uống Sake nóng. Người ta còn phân biệt rượu Sake nữ và Sake nam. Sake nam là loại làm từ nước cứng, có nhiều muối canxi và muối magiê, có vị hơi đắng. Sake nữ là loại làm bằng nước mềm, có vị dịu. Chén uống Sake có nhiều loại.

Một điều đặc biệt nữa đó là khi uống Sake người ta cũng thưởng thức theo cách tương đối trang trọng và mang tính truyền thống. Người Nhật có thể dùng một cái đĩa nhỏ và nông, hoặc một chiếc chén nhỏ không có quai. Trang trọng và đậm nét truyền thống hơn nữa, họ dùng cốc bằng gỗ. Ở gia đình và ở nước ngoài, Sake có thể uống bằng ly thủy tinh.

Một bữa ăn truyền thống của người Nhật gồm: cá nướng, 1 bát cơm, rau vừa nấu chín, súp miso, hoa quả cắt lát làm món tráng miệng và trà xanh. Dân số Nhật chiếm 2% thế giới nhưng lượng tiêu thụ cá của họ lên đến 10% thế giới.

Cá rất giàu protein, không có năng lượng dư thừa giúp tránh được nguy cơ mắc bệnh tim mạch mà còn rất giàu omega3, rất tốt cho da. Các siêu thị của Nhật Bản là nơi lý tưởng về đồ ăn sạch. Ngay từ nhỏ họ đã được dạy ăn chậm và nhai kỹ. Họ không bao giờ gắp đầy đĩa thức ăn, không ăn miếng to. Món nào để riêng món nấy và luôn được bày biện vô cùng thú vị như một bức tranh sống động.