Cụ thể, từ ngày 1/9/2019, Mỹ đã bắt đầu thu thuế ở mức 15% đối với lô hàng đầu tiên trị giá 112 tỷ USD trong kế hoạch áp thuế 300 tỷ USD hàng nhập khẩu Trung Quốc mà Tổng thống Donald Trump đã công bố hôm 1/8/2019. 

Trung Quốc ngay lập tức trả đũa bằng việc áp thuế bổ sung 5% và 10% đối với 1.717 mặt hàng Mỹ thuộc lô đầu tiên trong kế hoạch áp thuế 75 tỷ USD hàng nhập khẩu Mỹ, trong đó có dầu thô. Đây là lần đầu tiên dầu thô của Mỹ trở thành mục tiêu bị đánh thuế kể từ khi thương chiến nổ ra giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới hơn một năm trước đây. 

Được biết, Bộ Thương mại Trung Quốc không công bố chi tiết của đơn khiếu nại nói trên, mà chỉ khẳng định, hàng rào thuế quan của Mỹ đã gây ảnh hưởng đến 300 tỷ USD hàng xuất khẩu của nước này.

Trong một tuyên bố, Bộ Thương mại Trung Quốc nói hành động áp thuế mới nhất của Washington đã phá vỡ sự đồng thuận mà lãnh đạo hai nước đã đạt được trong cuộc gặp tại Thượng đỉnh G20 ở Osaka hồi cuối tháng 6/2019. Đồng thời, Bắc Kinh khẳng định sẽ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình theo quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Theo hãng tin Reuters, đây là lần thứ ba Trung Quốc đâm đơn khiếu nại Mỹ về vấn đề thuế quan của chính quyền Trump lên WTO - nơi vốn có quy định giới hạn về mức thuế mà mỗi quốc gia được quyền áp dụng

Theo giới chức Mỹ, Washington trừng phạt Bắc Kinh vì hành vi đánh cắp tài sản trí tuệ - một nội dung không thuộc phạm vi quy định của WTO. Trong khi đó, nhiều chuyên gia thương mại phủ nhận sự bao biện của Mỹ khi cho biết, bất cứ sự tăng thuế nào vượt mức cho phép đều phải được chứng minh là hợp lý tại WTO.

Đồng thời, các chuyên gia cũng lo ngại việc Trung Quốc sẽ "dùng lửa đấu với lửa" bằng cách áp thuế lên hàng nhập khẩu Mỹ - một động thái cũng không có sự phê chuẩn từ WTO.

Trong một văn bản được Mỹ công bố vào tuần trước để bào chữa cho hành động áp thuế của mình, nước này cho rằng hành động của họ nằm ngoài phạm vi quy định của WTO vì đó là "những biện pháp cần thiết để bảo vệ đạo đức xã hội".

Cũng theo tài liệu này, Washington khẳng định Trung Quốc và Mỹ đã đồng ý sẽ không đưa vấn đề thuế quan giữa hai nước ra WTO.

Theo quy định của WTO, Mỹ có 60 ngày để tìm cách giải quyết tranh chấp mới nhất. Sau đó, Trung Quốc có thể đề nghị WTO đứng ra phân xử, một quy trình có thể kéo dài nhiều năm. Nếu WTO đi đến kết luận Mỹ phá vỡ quy tắc, thì Trung Quốc có thể "đường đường chính chính" thực thi biện pháp trừng phạt thương mại đối với Mỹ.