Theo dự thảo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) đối với hệ thống hoán đổi pin xe điện, tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia gồm 2 phần, trong đó có nêu các yêu cầu chung và các yêu cầu an toàn với các hệ thống này.

Tiêu chuẩn này cung cấp các yêu cầu, hướng dẫn cho các hệ thống hoán đổi ắc quy với mục đích hoán đổi ắc quy của các loại xe chạy điện (EVs) khi hệ thống truyền động của xe bị ngắt và khi hệ thống hoán đổi ắc quy được kết nối với lưới điện áp định mức lên đến 1.000 V xoay chiều (AC) và 1.500 V một chiều (DC). Các tiêu chuẩn được áp dụng cho các hệ thống đổi ắc quy cho xe điện được trang bị một hoặc nhiều hệ thống ắc quy có thể hoán đổi (SBS).

Theo ông Nguyễn Hoàng Linh - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, việc chuyển đổi sang phương tiện sử dụng điện là một trong các giải pháp mà Chính phủ đưa ra để thực hiện cam kết tại COP 26. Đặc tính giao thông của Việt Nam là số lượng người dân sử dụng phương tiện cá nhân chiếm tỷ trọng lớn, trong khi phương tiện công cộng vẫn còn hạn chế. Điều này tạo ra những khó khăn, thách thức không nhỏ trong việc hạn chế khí thải từ các phương tiện giao thông.

Trong bối cảnh nhiên liệu hoá thạch đang dần cạn kiệt cộng thêm với việc hiệu ứng nhà kính gia tăng mạnh mẽ, xu hướng sử dụng các phương tiện giao thông xanh là một trong những giải pháp hữu hiệu để khắc phục tình trạng này.

Tại Việt Nam, các doanh nghiệp đã bước vào cuộc đua phát triển xe điện. Yêu cầu cấp thiết đặt ra là xây dựng một hệ thống các tiêu chuẩn dành cho các phương tiện sử dụng điện, trong đó có các tiêu chuẩn dành cho pin hoán đổi dùng cho mô tô, xe máy điện.

Trong khi đó, ở góc độ doanh nghiệp, ông Đậu Quang Huy - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Yamaha Motor Việt Nam, đại diện Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) chia sẻ, hiện nay, việc chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện đang gặp phải nhiều khó khăn, thách thức đòi hỏi phải xem xét thận trọng để đồng bộ với các điều kiện thực tế tại Việt Nam.

Trong đó, việc tiêu chuẩn hoá các quy định về kỹ thuật cho xe điện là một trong những nhiệm vụ quan trọng cần được thực hiện để đảm bảo việc chuyển đổi sang xe điện thành công. Đối với xe mô tô điện và xe máy điện, hoán đổi pin là một trong các giải pháp cần thiết để giải quyết những hạn chế về quãng đường di chuyển ngắn, thời gian sạc dài, giá thành cao. Tuy nhiện, hiện nay Việt Nam vẫn chưa có các tiêu chuẩn về pin hoán đổi được dùng cho xe mô tô điện và xe gắn máy điện.

"VAMM đã và đang phối hợp cùng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam thực hiện dự án nghiên cứu xây dựng tiêu chuẩn quốc gia về pin hoán đổi được dùng cho xe mô tô điện và xe gắn máy điện nhằm tăng hiệu quả sử dụng phương tiện và nâng cao chất lượng xe điện tại Việt Nam", ông Đậu Quang Huy nói.

Thống kê tại Việt Nam cho thấy, về xe điện hiện có 21 TCVN theo các nhóm: thuật ngữ; an toàn; đo vận tốc, tiêu thụ năng lượng và phát thải; thử nghiệm pin/ắc quy trên xe. Đối với trạm, trụ sạc và các thiết bị liên quan có 19 TCVN được công bố.

Tuy nhiên, để phục vụ quản lý nhà nước, hỗ trợ việc phát triển xe điện và hạ tầng trạm sạc xe điện, vẫn cần tiếp tục nghiên cứu, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn quốc gia khác như: thuật ngữ và phân loại các mức độ xe tự lái; yêu cầu kỹ thuật và yêu cầu an toàn đối với xe tự lái; yêu cầu về kỹ thuật và thử nghiệm đối với hệ thống điều khiển trong quá trình vận hành; hệ thống tiêu chuẩn hỗ trợ từ quy hoạch hạ tầng lưới điện, quy hoạch điểm xây dựng trạm sạc; quy định về hệ thống lắp đặt điện cho trạm sạc nhằm đảm bảo an toàn PCCC… 

Bên cạnh đó, các chuyên gia cho rằng, cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện chính sách về phát triển xe điện ở Việt Nam như xây dựng chiến lược, chính sách ưu đãi, khuyết khích đầu tư công nghệ, ban hành các cơ chế thúc đẩy sự tham gia đóng góp, tạo động lực nghiên cứu, phát triển hệ thống TCVN vì lợi ích chung của xã hội.

Đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, phổ biến hệ thống TCVN đã có đến cộng đồng nhằm đưa tiêu chuẩn vào thực tế đời sống, thúc đẩy việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc gia hài hoà với tiêu chuẩn quốc tế...

Mặt khác, các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, kinh doanh xe điện, trang thiết bị thử nghiệm, đánh giá xe, trạm, trụ sạc…cần chủ động vào cuộc để có được nguồn lực mạnh, đủ khả năng rà soát, cập nhật và bổ sung, xây dựng, hoàn thiện hệ thống TCVN về xe điện ở Việt Nam.

Trong quá trình hoàn thiện hệ thống TCVN về xe điện cần tiếp tục ưu tiên phát triển các TCVN về hệ thống trạm sạc, hệ thống sạc nhanh, trạm đổi pin…để có thể sớm đưa ra các yêu cầu kỹ thuật và an toàn của các thiết bị và trạm sạc vào quản lý, giảm thiểu rủi ro, nâng cao hiệu quả, an toàn điện trong quá trình sử dụng.