Nhìn lại những bài học kinh nghiệm trong triển khai hóa đơn điện tử

Việt Dũng

Việc triển khai thành công hoá đơn điện tử (HĐĐT) được đánh giá góp phần chuyển đổi cách thức phục vụ người dân, phương thức quản lý, tổ chức thực hiện của cơ quan thuế theo hướng tự động nhằm cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi, giảm chi phí, tăng năng suất hoạt động của doanh nghiệp.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Tại buổi Lễ công bố toàn quốc về HĐĐT, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính từng ví HĐĐT là "mũi tên trúng nhiều đích"; đồng thời, đặc biệt đánh giá cao nỗ lực triển khai HĐĐT của ngành Tài chính, ngành Thuế với kế hoạch bài bản, khoa học. Dù là công việc mới với khối lượng lớn, triển khai trong thời gian ngắn và gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, đặc biệt trong việc thay đổi tư duy, phương thức quản lý, thực hiện, nhưng "việc triển khai HĐĐT đã bám sát thực tiễn, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội" và đạt được những kết quả rất quan trọng.

Thực tế cho thấy, kể từ thời điểm bắt đầu công bố triển khai, Tổng cục Thuế cùng Cục Thuế các địa phương đã tổ chức thực hiện hàng loạt các công việc như: tổ chức việc sử dụng ứng dụng HĐĐT tại các cơ quan Thuế để thực hiện quy trình Quản lý HĐĐT ban hành kèm theo Quyết định số 1447/QĐ-TCT ngày 05/10/2021 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế; hướng dẫn triển khai của Tổng cục Thuế về tiếp nhận và xử lý tờ khai đăng ký sử dụng HĐĐT của doanh nghiệp; tiếp nhận và cấp mã cơ quan thuế cho HĐĐT của doanh nghiệp thuộc trường hợp sử dụng HĐĐT có mã; tiếp nhận dữ liệu HĐĐT không có mã của Cơ quan thuế...

Cơ quan Thuế đã tổ chức hướng dẫn, hỗ trợ người nộp thuế (NNT) về chính sách, quy trình, phần mềm HĐĐT qua đường dây nóng, kênh hỗ trợ điện tử và qua chatbot; rà soát, phân loại tổng thể NNT là doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, hộ, cá nhân kinh doanh trên địa bàn là đối tượng sử dụng các loại HĐĐT tử theo quy định...

Toàn ngành Thuế thực hiện thông báo đến từng doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, hộ, cá nhân kinh doanh về kế hoạch triển khai áp dụng HĐĐT. Phối hợp với Ban chỉ đạo triển khai HĐĐT tại các tỉnh/thành phố lập kế hoạch triển khai chi tiết theo từng cơ quan thuế. Cơ quan thuế quản lý trực tiếp thông báo về lợi ích và kế hoạch triển khai HĐĐT để NNT biết và thực hiện. Phối hợp chặt chẽ với các tổ chức cung cấp giải pháp HĐĐT, tổ chức cung cấp chữ ký số để hỗ trợ NNT chuyển đổi từ hóa đơn giấy (hoặc HĐĐT theo Thông tư số 32/2011/TT-BTC ngày 14/3/2011) sang sử dụng HĐĐT theo Thông tư số 78/2021/TT-BTC ngày 17/9/2021.

Bên cạnh đó, nâng cấp hệ thống HĐĐT đáp ứng các yêu cầu phát sinh trong triển khai và mở rộng hạ tầng kỹ thuật nhằm đảm bảo việc triển khai HĐĐT trên toàn quốc. Để đảm bảo hệ thống HĐĐT hoạt động ổn định, thông suốt, Tổng cục Thuế cũng đã tập trung nguồn lực, xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai công tác quản trị, vận hành hệ thống, ứng dụng 24/7 đảm bảo hoạt động ổn định, không làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của NNT.

Tổng cục Thuế cũng xây dựng, tổng hợp Cơ sở dữ liệu về HĐĐT tập trung trên toàn quốc làm cơ sở để trong giai đoạn tiếp theo sẽ triển khai các giải pháp, công cụ phân tích rủi ro nhằm nâng cao việc phòng chống hóa đơn bất hợp pháp, trốn thuế và tạo nên tảng cho việc triển khai các dịch vụ thuế điện tử hỗ trợ NNT, cơ quan ban ngành trong việc khai thác sử dụng dữ liệu HĐĐT. Thiết kế, xây dựng và triển khai hệ thống HĐĐT tại Cơ quan thuế trên nền tảng công nghệ 4.0, hệ thống dữ liệu lớn (Big data) giúp xử lý số lượng lớn giao dịch hóa đơn, linh hoạt và đảm bảo tính an toàn bảo mật.

Đồng thời, tổ chức hội nghị giữa các Cục Thuế, các tổ chức cung cấp dịch vụ HĐĐT và Tổng cục Thuế để xác định phương án triển khai phù hợp; Xây dựng chương trình Hóa đơn may mắn; tổ chức livestreams hướng dẫn về nghiệp vụ, ứng dụng HĐĐT trên facebook chính thức của Tổng cục Thuế. Tổng cục Thuế song song tổ chức hỗ trợ các vướng mắc trực tiếp cho NNT qua hình thức giao lưu trực tuyến vào ngày 15/6/2022, đã gần 800 câu hỏi đã được NNT gửi tới Ban Tổ chức.

Tập trung nguồn lực, xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai công tác quản trị, vận hành hệ thống, ứng dụng 24/7 đảm bảo hoạt động ổn định không làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của NNT. Tổ chức hỗ trợ các đơn vị có nhu cầu kết nối truyền dữ liệu trực tiếp tới cơ quan thuế ví dụ các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực ngân hàng, viễn thông, bưu chính, điện lực, xăng dầu, bảo hiểm,.... Trung tâm điều hành của Tổng cục Thuế và các Cục Thuế đã tổ chức hướng dẫn, hỗ trợ NNT về chính sách, quy trình, phần mềm HĐĐT qua đường dây nóng, kênh hỗ trợ điện tử và qua chatbot.

Nhờ đồng bộ các giải giáp thực hiện, cơ quan thuế đã đồng hành cùng doanh nghiệp, từng bước tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai HĐĐT. Theo quy định tại Luật Quản lý thuế, Nghị định số 123/2022/NĐ-CP đối tượng sử dụng HĐĐT rất đa dạng với nhiều loại hình kinh tế và cách thức quản lý khác nhau. Do đó, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các Cục Thuế rà soát, phân loại, xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai phù hợp để đảm bảo kế hoạch và không làm ảnh hưởng đến việc sản xuất kinh doanh của NNT.

Việc hỗ trợ NNT kịp thời tạo tâm lý yên tâm, tin tưởng khi triển khai áp dụng HĐĐT cũng là vấn đề mà ngành Thuế đã xác định và triển khai ngay từ khi bắt đầu với việc thành lập các Trung tâm điều hành tại Tổng cục Thuế, 63 cục thuế và thành lập các Tổ xử lý vấn đề tại từng Chi cục Thuế nhằm nhanh chóng nắm bắt các vướng mắc, khó khăn của NNT trong triển khai đảm bảo việc triển khai không gây ảnh hưởng, cũng như sự khó khăn cho NNT.

Với sự quyết tâm, đồng lòng từ Tổng cục Thuế tới các Cục Thuế, Chi cục Thuế, kết quả triển khai HĐĐT, việc triển khai HĐĐT trên phạm vi toàn quốc với mục tiêu ngày 01/7/2022 toàn bộ NNT đang sử dụng hóa đơn theo quy định tại Nghị định số 51/2010/NĐ-CP chuyển sang sử dụng HĐĐT theo quy định của Luật Quản lý thuế và Nghị định số 123/2020/NĐ-CP đòi hỏi sự vào cuộc của các cơ quan, tổ chức, sở/ban/ngành trên toàn quốc và của cả xã hội.

Việc triển khai HĐĐT toàn quốc với các địa bàn có tình hình kinh tế - xã hội khác nhau, do đó ngành Thuế đã chủ động phối hợp với các Tổ chức cung cấp dịch vụ HĐĐT để bố trí, phân bổ nguồn lực trong triển khai, tập huấn, tuyên truyền và hỗ trợ NNT theo kế hoạch Tổng cục Thuế đã bàn hành, đặc biệt tại các địa bàn nông thôn, vùng sâu, vùng xa.... Bên cạnh đó, với sự chỉ đạo của UBND, Tỉnh ủy, Thành ủy và sự phối hợp của các Sở, ban, ngành trong công triển khai HĐĐT đã góp phần triển khai thành công HĐĐT theo kế hoạch. 

Việc triển khai thành công HĐĐT được Chính phủ, người dân cũng như cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao, đã và đang góp phần thúc đẩy trong chuyển đổi số tại các doanh nghiệp, chuyển đổi số đối với cơ quan tài chính cũng như trong các cơ quan nhà nước khác. 

Tại Hội nghị trực tuyến sơ kết công tác thuế 6 tháng đầu năm 2022 được tổ chức mới đây, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn khẳng định, trong thời gian tới, cơ quan thuế tiếp tục tổ chức tiếp nhận và xử lý tờ khai đăng ký sử dụng HĐĐT của doanh nghiệp mới; Tiếp nhận và cấp mã cơ quan thuế cho HĐĐT của doanh nghiệp thuộc trường hợp sử dụng HĐĐT có mã; Tiếp nhận dữ liệu HĐĐT không có mã của Cơ quan thuế,...đồng thời đẩy mạnh các hình thức khuyến khích sử dụng HĐĐT của NNT thông qua các hoạt động như quay số hóa đơn may mắn...