Những bước đi quyết liệt

Để hoàn thành mục tiêu đặt ra trong Nghị quyết số 19 của Chính phủ về việc giảm số giờ nộp thuế xuống dưới 121,5 giờ trong năm nay, ngành Thuế đã không ngừng cải cách thủ tục hành chính thuế và có những bước bứt phá đúng hướng.

Tính đến hết tháng 6, ngành Thuế đã bảo đảm thực hiện khai thuế điện tử đối với 98% số doanh nghiệp đang thuộc diện quản lý thuế; nhiều nơi còn có số lượng doanh nghiệp thực hiện khai thuế qua mạng đạt tỷ lệ 100%. Thỏa thuận với 27 ngân hàng thương mại cũng đã được ký kết để triển khai nộp thuế điện tử tại 63 địa phương trên cả nước. Dự kiến, giải pháp này sẽ góp phần giảm khoảng 10 giờ nộp thuế cho doanh nghiệp.

Đặc biệt, trong thời gian qua, ngành Thuế đã tổng lực cải cách toàn diện thủ tục hành chính thuế, cụ thể là số giờ tuân thủ thuế của doanh nghiệp đã giảm từ 872 giờ/năm xuống còn 171 giờ/năm và phấn đấu năm 2015 trở thành một trong 5 nước đứng đầu khu vực Đông Nam Á được xếp hạng có mức độ thuận lợi về thuế. Đây cũng chính là mục tiêu để Việt Nam tăng cường hơn nữa công cuộc hội nhập tài chính quốc tế sâu rộng.

Việc ban hành kịp thời những cơ chế, chính sách để cụ thể hóa mục tiêu của Chính phủ. Thủ tục khai thuế VAT của doanh nghiệp đã được đơn giản hóa hơn rất nhiều trong Thông tư 119, Thông tư 151 hướng dẫn Nghị định 91. Theo đó, doanh nghiệp không phải khai những thông tin, chỉ tiêu không liên quan đến việc tính thuế của doanh nghiệp, như các hóa đơn mua bán hàng hóa, dịch vụ không đủ điều kiện để khấu trừ thuế; hóa đơn không phải tổng hợp lên tờ khai, hay khai các thông tin mà cơ quan thuế không kiểm tra, đối chiếu được ngay trên hồ sơ...

Toàn ngành Thuế quyết liệt đưa những cải cách thủ tục hành chính thuế ngày càng đi vào thực tiễn, sâu sát hơn đối với doanh nghiệp. Nhờ những bứt phá đó mà các doanh nghiệp đã tiết kiệm được nhiều thời gian trong việc kê khai thuế, chỉ cần chuyển dữ liệu từ phần mềm kế toán là có thể hoàn thành việc kê khai thuế.

Bên cạnh đó, các quy định về chính sách và thủ tục thuế thu nhập doanh nghiệp cũng được đơn giản hóa thông qua việc loại bỏ kê khai các khoản doanh thu, chi phí mang tính chất chênh lệch tạm thời giữa kế toán và thuế.

Đặc biệt, doanh nghiệp chỉ phải khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp 1 lần/năm; trong năm, doanh nghiệp chỉ tạm nộp tiền thuế mà không cần lập tờ khai tạm nộp gửi cơ quan thuế. Với các giải pháp đã ban hành, tính đến ngày 1/1/2015, số giờ nộp thuế dự kiến giảm khoảng 370 giờ. Việc sửa đổi thủ tục hành chính theo Thông tư 26 đã tiếp tục làm giảm thêm 10 giờ trong thực hiện thủ tục hóa đơn về kê khai, khấu trừ thuế VAT.

Bên cạnh đó, kỹ thuật quản lý của cơ quan thuế cũng đã có bước chuyển đổi lớn từ quản lý dựa trên hóa đơn sang quản lý đối tượng có rủi ro. Công tác quản lý, kiểm tra, thanh tra thuế được thực hiện đồng bộ dựa trên việc ghi chép, hạch toán sổ sách kế toán của doanh nghiệp, góp phần vừa đơn giản hóa thủ tục hành chính cho doanh nghiệp nhưng vẫn phòng ngừa, chống thất thu, gian lận về khấu trừ, hoàn thuế; nhất là đối với thuế VAT.

Thời gian tới, ngành Thuế sẽ tiếp tục triển khai ứng dụng công nghệ thông tin bảo đảm 100% số doanh nghiệp kê khai thuế qua điện tử có chất lượng. Nâng cấp các ứng dụng công nghệ thông tin, bảo đảm hạ tầng, kỹ thuật; tăng cường phối hợp với các ngân hàng thương mại; hoàn thiện thể chế, khung pháp lý... để hỗ trợ việc hoàn thành triển khai nộp thuế điện tử tại 63/63 tỉnh, thành phố, bảo đảm đến ngày 30/9 có tối thiểu 90% doanh nghiệp nộp thuế điện tử.

Lấy sự hài lòng của doanh nghiệp làm thước đo cải cách

Cải cách thủ tục hành chính thuế được đánh giá là đã góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh và cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước. Thước đo cho sự thành công của công tác cải cách thủ tục hành chính thuế chính là sự hài lòng của cộng đồng doanh nghiệp. Theo kết quả khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam về mức độ hài lòng đối với việc thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế tại hơn 2.500 doanh nghiệp đăng ký hoạt động chính thức trên cả nước, năm 2014, chỉ số đánh giá sự hài lòng của doanh nghiệp trung bình đạt trên 71/100 điểm.

Trong đó, 50% số doanh nghiệp tham gia khảo sát có thể tiếp cận dễ dàng văn bản pháp luật, chính sách thuế; 58% cho rằng các thông tin về thủ tục hành chính thuế đơn giản, dễ hiểu. Đồng thời có 52% số doanh nghiệp được khảo sát đánh giá tốt về chuyên môn nghiệp vụ của công chức thuế trong kê khai, quyết toán thuế.

Kết quả khảo sát cho thấy, doanh nghiệp hài lòng hơn và ngành Thuế đang có nhiều bứt phá đúng hướng trong cải cách hành chính thuế, góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh và cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước.

Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI cho rằng: “ Những cải cách mà ngành Thuế tiến hành trong thời gian qua là đúng hướng, đang được đẩy nhanh và bước đầu đã thu được những thành công. Tôi tin chắc rằng với quyết tâm cao, ngành Thuế sẽ giữ được vai trò dẫn đầu trong quá trình cải cách thủ tục hành chính ở Việt Nam, góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đưa Việt Nam ngày một cạnh tranh hơn”.

Theo Tổng cục trưởng Thuế Bùi Văn Nam, để đồng bộ hóa công cụ quản lý thuế, từ năm 2014, Tổng cục Thuế đã tham mưu trình các cấp trên ban hành một thông tư sửa đổi, bổ sung bảy thông tư khác, một nghị định sửa đổi, bổ sung bốn nghị định khác, và đã sửa đổi, bổ sung một số điều của năm luật thuế nhằm đơn giản hóa chính sách, TTHC thuế cho DN. Đây là một bước cải cách "nhảy vọt" cả về số lượng, chất lượng và tiến độ ban hành.

Tuy nhiên, kết quả cải cách TTHC thuế không chỉ đơn giản là số giờ nộp thuế được cắt giảm. Quan trọng hơn, đó còn là những cải cách trong hệ thống thuế, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý thuế. Chính vì thế, từ đầu năm đến nay, toàn ngành thuế tiếp tục nỗ lực tập trung rà soát, hoàn thiện các quy định về thuế nhằm giảm TTHC, giảm số giờ tuân thủ về thuế cho người dân và DN.

Bên cạnh các giải pháp về chính sách, Tổng cục Thuế còn đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để vừa tiết kiệm thời gian, chi phí cho DN, vừa hạn chế sự can thiệp, tiếp xúc trực tiếp giữa cán bộ thuế với DN trong quá trình khai thuế, tính thuế. Đến nay, 98% số DN đã thực hiện khai thuế qua mạng, nhiều cục thuế đã tổ chức tốt công tác này và có số DN trên địa bàn thực hiện khai thuế qua mạng đạt tỷ lệ 100%.

Đồng thời, ngành thuế cũng ký thỏa thuận với 27 ngân hàng thương mại để triển khai nộp thuế điện tử tại 63 địa phương trong cả nước, hơn 300 nghìn DN đăng ký tham gia với số tiền đã nộp vào ngân sách nhà nước đạt gần 40 nghìn tỷ đồng. Đến thời điểm hiện nay, với các giải pháp ngành thuế đã triển khai, số giờ nộp thuế giảm xuống còn 117 giờ, đạt và vượt mục tiêu Nghị quyết số 19/NQCP/2015 của Chính phủ đặt ra về giảm số giờ nộp thuế xuống dưới 121,5 giờ trong năm 2015.

Trong đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý thuế được đặt lên hàng đầu, bảo đảm 100% DN kê khai thuế qua mạng in-tơ-nét (khai thuế điện tử) có chất lượng. Nâng cấp các ứng dụng CNTT bảo đảm hạ tầng, kỹ thuật; tăng cường phối hợp với các ngân hàng thương mại; hoàn thiện thể chế, khung pháp lý... để triển khai nộp thuế điện tử tại 63/63 tỉnh, thành phố, đến ngày 30-9-2015 có tối thiểu 90% DN nộp thuế điện tử.

Đồng thời, nghiên cứu triển khai thực hiện kê khai, nộp thuế điện tử đối với lệ phí trước bạ khi tổ chức, cá nhân đăng ký ô tô, xe máy, nhà đất,...; thuế TNCN đối với chuyển nhượng bất động sản; thu từ hoạt động cho thuê nhà...

Không chỉ vậy, cơ sở dữ liệu về người nộp thuế sẽ được xây dựng tập trung thống nhất toàn quốc và công khai việc thực hiện giám sát tập trung đối với toàn hệ thống, để nâng cao công tác thanh tra, kiểm tra thuế dựa trên đánh giá rủi ro đồng thời bảo đảm quyền lợi của người nộp thuế không bị xâm phạm bởi nguyên nhân trục trặc công nghệ.

Bên cạnh đó, việc tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy trình quản lý thuế, nhất là các quy trình liên quan giải quyết TTHC cho người nộp thuế để phù hợp với các văn bản pháp luật mới được sửa đổi, bổ sung sẽ góp phần bảo đảm việc cắt giảm thời gian làm TTHC về thuế đi vào thực chất, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý thuế. "Rõ ràng, bên cạnh chú trọng thực hiện quản lý thu, chống thất thu ngân sách nhà nước, việc tập trung đẩy mạnh cải cách TTHC cũng chính là một biện pháp quan trọng để thiết thực hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho người dân và DN", Tổng cục trưởng Bùi Văn Nam nói.