Tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp

Theo Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn Nguyễn Anh Tài, thời gian qua, hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) qua các cửa khẩu tại địa bàn tỉnh Lạng Sơn phụ thuộc rất nhiều vào chính sách điều hành biên mậu của phía Trung Quốc.

Tuy nhiên, việc phía Trung Quốc thường xuyên thay đổi chính sách quản lý biên mậu và ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đã tác động trực tiếp đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa qua địa bàn tỉnh, đặc biệt là các mặt hàng nông sản xuất khẩu.

Trong 4 tháng đầu năm 2023, phía Trung Quốc đã nới lỏng các biện pháp kiểm soát phòng chống dịch COVID-19, hoạt động XNK tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã sôi động trở lại, lượng hàng hóa có chiều hướng gia tăng so với cùng kỳ năm 2022, đặc biệt là các mặt hàng nông sản xuất khẩu.

Trước tình hình đó, Cục Hải quan Lạng Sơn đã chỉ đạo các Chi cục hải quan cửa khẩu đẩy mạnh cải cách hành chính, triển khai vận hành thông suốt hệ thống thông quan điện tử gắn với việc thực hiện nền tảng cửa khẩu số, kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Cục Hải quan Lạng Sơn cũng chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn thực hiện các giải pháp nâng cao năng lực thông quan, tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp, thương nhân xuất khẩu nông sản qua địa bàn Tỉnh. Đồng thời, tổ chức phân luồng, phân tuyến khi có hiện tượng ùn tắc cục bộ tại cửa khẩu, giải phóng nhanh hàng hóa, giảm thiểu chi phí phát sinh cho doanh nghiệp.

Nhờ đó, xuất khẩu nông sản qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã đạt nhiều kết quả tích cực. Theo thống kê, trong 4 tháng đầu năm 2023, lượng hàng nông sản xuất khẩu qua địa bàn Tỉnh đạt 888.158 tấn, với kim ngạch 592.655.111 USD, tăng 702,3% so với cùng kỳ năm 2022. Mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ yếu gồm: thanh long, dưa hấu, mít, xoài, sầu riêng, chuối, ớt, tinh bột sắn…

Còn nhiều khó khăn cần tháo gỡ

Bên cạnh những kết quả tích cực, hoạt động xuất khẩu nông sản qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn còn gặp một số khó khăn, vướng mắc. Theo Phó Cục trưởng Nguyễn Anh Tài, trong năm 2023, phía Trung Quốc đã nới lỏng các biện pháp kiểm soát phòng chống dịch, cơ bản bình thường hóa các hoạt động XNK, xuất nhập cảnh. Tuy nhiên, trên địa bàn Tỉnh vẫn chỉ duy trì hoạt động thông quan hàng hoá tại 05 cửa khẩu, các cửa khẩu còn lại phía Trung Quốc vẫn chưa hoạt động trở lại.

Mặt khác, hiện nay, tại cửa khẩu Chi Ma, Cốc Nam, phía Trung Quốc vẫn duy trì thực hiện kiểm soát theo hướng chỉ cho xe Trung Quốc sang Việt Nam giao nhận hàng hoá XNK. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến năng lực thông quan hàng hoá XNK qua địa bàn tỉnh, trong đó có mặt hàng nông sản xuất khẩu.

Bên cạnh đó, hàng nông sản, trái cây xuất khẩu với kim ngạch không đồng đều giữa các cửa khẩu, chủ yếu là xuất khẩu qua cửa khẩu Hữu Nghị và Tân Thanh, các cửa khẩu khác chiểm số lượng ít. Điều này gây ảnh hưởng đến năng lực thông quan hàng hoá nông sản, trái cây xuất khẩu qua địa bàn tỉnh, dẫn đến nguy cơ xảy ra ùn tắc vào các thời gian cao điểm trong năm, đặc biệt là thời điểm chính vụ một số loại hoa quả như: vải thiều, thanh long, dưa hấu, xoài...

Hiện nay, Trung Quốc vẫn đang là thị trường lớn nhất và chủ yếu đối với hàng nông sản xuất khẩu qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn, do đó, việc phía Trung Quốc thường xuyên thay đổi chính sách quản lý, phương thức giao nhận hàng xuất khẩu như thời gian qua đã ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực thông quan hàng hoá nông sản xuất khẩu qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn.

Mặt khác, vẫn còn có thương nhân xuất khẩu nông sản qua địa bàn tỉnh thực hiện thủ tục xuất khẩu theo hình thức truyền thống như: mua bán hàng hoá thông qua thoả thuận miệng, không ký kết hợp đồng, không liên hệ trước đầu mối giao nhận hàng phía Trung Quốc… dẫn đến tình trạng hàng hoá đến cửa khẩu bị ách tắc do không có đầu mối liên hệ, hàng hoá bị trả lại phải tái nhập vào Việt Nam gây thiệt hại về chi phí, thời gian cho thương nhân...

Để thúc đẩy hoạt động xuất khẩu nông sản qua địa bàn, Phó Cục trưởng Nguyễn Anh Tài cho biết, Cục Hải quan Lạng Sơn sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp, thương nhân xuất khẩu nông sản qua địa bàn.

Cùng với sự nỗ lực của cơ quan hải quan, các cơ quan chức năng cần tăng cường trao đổi, hội đàm với phía Trung Quốc sớm thông quan trở lại các cửa khẩu đang tạm dừng thông quan trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn và mở rộng phương thức giao nhận hàng hoá tại cửa khẩu Chi Ma, Cốc Nam theo hướng cho phép xe Việt Nam sang Trung Quốc giao nhận hàng hoá XNK. Đồng thời, có các giải pháp tạo thuận lợi, tăng cường năng lực thông quan cho mặt hàng nông sản xuất khẩu trong thời gian tới.

Đối với các hiệp hội, ngành hàng, tổ chức, cá nhân xuất khẩu nông sản, cần chủ động, phối hợp nắm bắt, trao đổi thông tin với các cơ quan chức năng về tình hình thị trường, hoạt động xuất khẩu nông sản, tình hình các cửa khẩu để kịp thời điều chỉnh phương án sản xuất, kinh doanh phù hợp với thực tiễn, giảm thiểu các thiệt hại phát sinh.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh tuyên truyền đến các tổ chức, cá nhân xuất khẩu nông sản sử dụng các đại lý làm thủ tục hải quan do Tổng cục Hải quan cấp phép để thực hiện thủ tục xuất khẩu hàng hoá tại cửa khẩu nhằm tránh các rủi ro pháp lý liên quan, đảm bảo tính chuyên nghiệp, minh bạch.