Đẩy mạnh thương mại hóa sản phẩm công nghệ 

Tại Hội thảo Phát triển sàn giao dịch công nghệ (GDCN) TP. Hồ Chí Minh giai đoạn mới - động lực cho đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, bà Nguyễn Thị Kim Huệ, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KHCN) TP. Hồ Chí Minh cho biết, Thành phố là địa phương tiên phong trong việc xây dựng sàn GDCN.

Từ năm 2016, Sở KHCN đã nâng cấp Chợ thiết bị công nghệ trực tuyến thành Cổng thông tin đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ (Techport.vn), đặt tại Trung tâm Thông tin và Thống kê KHCN (CESTI). Sàn GDCN này kết hợp cả nền tảng trực tuyến và phòng giao dịch (tại 79 Trương Định, Quận 1).

Tính đến nay, Cổng thông tin Techport.vn đã thu hút 18.649 công nghệ và thiết bị của 2.373 nhà cung ứng; 3.429 tổ chức, chuyên gia tư vấn; 658 dự án tìm kiếm đối tác; 42 sáng chế.

Techport.vn cũng đã thu hút hơn 3 triệu lượt truy cập, gần 1 triệu lượt người dùng và gần 500.000 lượt kết nối giao dịch trực tuyến trên hệ thống, cùng với các hệ thống thành viên: Bình Định, Bình Phước, Long An, Quảng Nam, Tây Ninh, Đồng Tháp và Phú Yên.

Từ năm 2018 - 2025, trong hoạt động xúc tiến chuyển giao công nghệ, đơn vị đã tổ chức 316 kỳ hội thảo giới thiệu công nghệ trực tiếp kết hợp trực tuyến, thu hút hơn 220.000 lượt tiếp cận khách hàng.

Đồng thời, tổ chức 46 kỳ kết nối hợp tác công nghệ và kết nối ý tưởng (trực tiếp, trực tuyến) với 300 đơn vị cung - cầu và ký kết 275 biên bản ghi nhớ tại sự kiện (từ năm 2020 - 2025).

Bà Huệ cũng cho rằng, dù đạt nhiều kết quả tích cực, nhưng trong quá trình hoạt động sàn GDCN vẫn còn đối mặt với những khó khăn về mặt chính sách, cơ chế tài chính, vai trò pháp lý; dịch vụ thẩm định giá, sở hữu trí tuệ sản phẩm, công nghệ…

Đặc biệt trong bối cảnh Chính phủ đã và đang đẩy mạnh phát triển lĩnh vực KHCN, đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số thông qua Nghị quyết số 57-NQ/TW. Bên cạnh đó là Nghị quyết 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ. Trong đó, TP. Hồ Chí Minh được giao nhiệm vụ xây dựng đề án kết nối các sàn GDCN trong vùng.

Để phát triển sàn GDCN hiệu quả bám sát tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW, ông Phan Quốc Tuấn, Phó trưởng Phòng quản lý công nghệ và Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (Sở KHCN) cho biết, thời gian tới, Sở sẽ phát triển Sàn theo hướng đẩy mạnh thương mại hóa công nghệ; hỗ trợ chuyển đổi số cho doanh nghiệp; phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và tăng cường hợp tác quốc tế.

Cùng với đó là thực hiện mục tiêu: Thiết lập sàn GDCN theo mô hình kết hợp giữa sàn trực tiếp và sàn số; phát triển đội ngũ tư vấn, môi giới công nghệ, chuyên gia pháp lý và kỹ thuật phục vụ giao dịch công nghệ.

Vận hành nền tảng số liên thông dữ liệu công nghệ - sáng chế - chuyên gia - doanh nghiệp, tích hợp cơ sở dữ liệu quốc gia và hướng tới kết nối quốc tế; tổ chức thường xuyên các sự kiện xúc tiến công nghệ, hội chợ Techmart, hội thảo trình diễn công nghệ, kết nối cung cầu…

Góp ý cho sự phát triển sàn GDCN trên địa bàn trong thời gian tới, ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chánh văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ (phụ trách khu vực phía Nam) dẫn chứng những kinh nghiệm phát triển của các nước trên thế giới như: Trung Quốc, Hoa kỳ, châu Âu, Singapore, Hàn Quốc…

Từ những bài học đó, ông Cường gợi ý, TP. Hồ Chí Minh cần phát triển mô hình sàn GDCN theo ba tầng. Tầng thứ nhất là sàn quốc gia, tích hợp dữ liệu, cung cấp các chức năng chuẩn hóa, thẩm định và định giá công nghệ.

Tầng thứ hai là các sàn chuyên đề, sàn theo vùng, phục vụ các lĩnh vực hoặc địa phương cụ thể. Tầng thứ ba là các gian hàng công nghệ của doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, nơi có thể chủ động chào bán hoặc tìm mua công nghệ.

Ông Cường cũng nhấn mạnh, mô hình vận hành cần theo hướng hợp tác công tư (PPP), trong đó, Nhà nước đầu tư hạ tầng và thiết lập các quy định khung, khu vực tư nhân đảm nhiệm vai trò vận hành, môi giới và cung cấp dịch vụ gia tăng.

Tăng cường hoàn thiện thể chế, khung pháp lý 

Để sàn GDCN phát triển mạnh mẽ, ông Võ Duy Khanh, Trưởng Phòng giao dịch công nghệ của CESTI đề xuất, cơ quan chức năng cần khẩn trương hoàn thiện việc hình thành pháp nhân của sàn GDCN và tập trung đầu tư hạ tầng thông tin chuyên nghiệp.

Cùng lúc, tổ chức hỗ trợ kịp thời cho doanh nghiệp các dịch vụ trung gian; có chính sách hỗ trợ về tài chính cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ khi có nhu cầu chuyển giao công nghệ.

Đồng thời, xây dựng mạng lưới liên kết với các tổ chức trung gian nhằm đáp ứng kịp thời các dịch vụ hỗ trợ cho doanh nghiệp để thực hiện chuyển giao công nghệ. 

Liên quan đến pháp lý về sở hữu trí tuệ, bà Nguyễn Thị Ngọc Nhung, Phòng Quản lý sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo (Sở KHCN) cho rằng, bí quyết kỹ thuật thường tạo nên lợi thế cạnh tranh và là nguồn lực của bên chuyển giao, tài sản trí tuệ có giá trị cần được bảo mật.

Do đó, sàn GDCN cũng cần cung cấp nền tảng giao dịch an toàn pháp lý cho giao dịch, giúp các bên lưu vết, đảm bảo tính công khai, minh bạch trong quá trình CGCN. Từ đó, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và góp phần tạo sự cạnh tranh công bằng trong hoạt động chuyển giao. 

Để phát triển hiệu quả, ông Nguyễn Mạnh Cường cho rằng, việc xây dựng sàn GDCN tại TP. Hồ Chí Minh nói riêng và Việt Nam nói chung không chỉ là vấn đề cái tên hoặc trang web, mà thực sự là bài toán kiến tạo về hạ tầng thị trường cho khoa học và công nghệ.

Điều này xuất phát từ việc thay đổi nhận thức, hoàn thiện thể chế, pháp lý đến huy động nguồn lực xã hội; đẩy mạnh áp dụng các mô hình tiên tiến như PPP, sandbox, chuyển đổi số… Mỗi khâu đều quan trọng để hình thành một hệ sinh thái GDCN thông suốt.

Nếu được phát triển đúng hướng, TP. Hồ Chí Minh sẽ có sàn GDCN sôi động, với những vụ chuyển giao thành công, đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế trên địa bàn và góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.