Nhận định về tình hình cải cách thủ tục hành chính (CCTTHC) thuế trên địa bàn, Chủ tịch Hội đồng Nhân dân (HĐND) TP.Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Quyết Tâm cho rằng cải cách hành chính về lĩnh vực thuế đã được tiến hành một cách mạnh mẽ và mang lại những hiệu quả, hiệu ứng rất tốt được đông đảo người nộp thuế và doanh nghiệp (DN) đánh giá cao. Tuy nhiên, trong thực tế vẫn còn nhiều vấn đề mà doanh nghiệp và người nộp thuế còn thấy còn khó khăn, vướng mắc.

Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TP.Hồ Chí Minh Chu Tiến Dũng cũng cho rằng, trong thời gian qua, phong cách phục vụ, thái độ của cán bộ, công chức thuế đối với DN đã được cải thiện nhiều, ngành Thuế đã đầu tư rất mạnh về hạ tầng công nghệ thông tin để DN kê khai, nộp thuế được thuận lợi. Tuy nhiên, còn nhiều việc DN mong muốn cơ quan Thuế tiếp tục cải tiến như tăng cường, phổ biến chính sách, thủ tục về thuế vì chính sách thuế thường xuyên thay đổi, DN không tiếp cận kịp, giảm bớt thủ tục khai báo thuế đối với các DN siêu nhỏ đăng kí thuế dưới hình thức khấu trừ.

Đối với những sai phạm mà cơ quan Thuế phát hiện trong quá trình quyết toán thuế nhưng do DN không cố ý vi phạm nên xem xét chỉ thu thuế bổ sung chứ không nên phạt để giữ uy tín cho DN và giảm bớt thiệt hại cho DN; cần đẩy nhanh thời gian và đối xử công bằng với DN. Việc hoàn thuế còn chậm đề nghị cần có đối xử công bằng, DN chậm nộp thuế bị phạt, thì cơ quan Thuế chậm hoàn thuế cũng phải có bồi thường cho DN.

Ghi nhận sự tích cực của Cục Thuế và các chi cục trong việc CCTTHC thuế nhưng Trưởng Ban Pháp chế TP.Hồ Chí Minh Trương Lam Danh cho rằng, qua hoạt động giám sát của Ban pháp chế thời gian qua cho thấy vẫn còn một số vấn đề gây khó khăn cho các DN về thủ tục thuế như thời gian hoàn thuế còn chậm hơn so với quy định, đặc biệt là đối với DN XK qua đường bộ.

Nhiều DN bị cơ quan Thuế truy thu “oan” đối với một số hóa đơn mà cơ quan Thuế cho rằng là của DN bỏ trốn, việc gửi thông báo tiền thuê đất chậm khiến DN bị động trong việc hạch toán kinh doanh và tiền đóng thuế. Ngoài ra, ông Danh cho rằng, giữa cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan cần có liên thông về thủ tục thông báo về việc DN không nợ thuế XNK để tạo điều kiện cho DN được xóa mã số thuế theo đúng thời gian quy định.

Theo đại diện Hội DN Quận 1, việc cơ quan Thuế nhiều năm không kiểm tra quyết toán thuế đang gây khó khăn cho DN. Cụ thể, có những DN 10 năm không được quyết toán thuế, trong thời gian đó DN có phát sinh giao dịch với các DN khác, nhưng khi cơ quan Thuế kiểm tra quyết toán, DN đối tác đã ngừng hoạt động dẫn đến DN bị coi là sử dụng hóa đơn không hợp pháp bị truy thu và phạt với số tiền rất lớn.

Để tháo gỡ khó khăn cho DN, đề nghị cơ quan Thuế ít nhất hai năm kiểm tra quyết toán thuế cho DN một lần để giảm bớt rủi ro và giúp DN ổn định sản xuất, kinh doanh. Theo vị này, việc thường xuyên thay đổi chính sách về hoàn thuế cũng làm ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất, kinh doanh của DN. Bên cạnh đó, cần có chính sách thông thoáng hơn trong việc hoàn thuế cho DN XK, trong trường hợp do có thay đổi trong giao dịch mà DN không thu đủ tiền hàng vẫn giải quyết hoàn thuế cho DN để tránh DN bị “thiệt đơn, thiệt kép”.

Liên quan đến TTHC thuế, đại diện nhiều DN cũng nêu khó khăn, vướng mắc. Ông Vương Chí Cường, Giám đốc Công ty TNHH Dệt Nhuộm Cường Phát cho biết, DN này gặp khó khăn trong quá trình hoàn thuế do thủ tục đòi hỏi phải có xác minh tại cửa khẩu xuất và phải có xác minh hóa đơn đầu vào. Tuy nhiên, DN không chủ động được thời gian giải quyết xác minh các giấy tờ trên nên cũng không biết được thời gian DN sẽ được giải quyết hoàn thuế. Ngoài ra, DN cũng không phân biệt được sự khác nhau giữa kiểm tra và thanh tra thuế dù đã được kiểm tra, thanh tra.

Giải đáp các vướng mắc nêu trên, ông Trần Ngọc Tâm, Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM cho biết, về việc kiểm tra quyết toán thuế kéo dài, dẫn đến DN bị phạt và truy thu nhiều năm do Luật Quản lý thuế đã quy định DN tự khai tự nộp và thực hiện báo cáo quyết toán thuế hàng năm, cơ quan Thuế không được đi kiểm tra. Bên cạnh đó, do nguồn nhân lực có hạn trong khi số DN của thành phố rất lớn nên cơ quan Thuế chỉ có thể kiểm tra các DN có dấu hiệu rủi ro lớn.

Về vấn đề hoàn thuế, ông Tâm thừa nhận, thời gian qua có những thời điểm việc hoàn thuế cho DN còn chưa kịp thời do nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân có một số DN dù thuộc đối tượng hoàn trước, hoàn sau nhưng vẫn muốn kiểm trước hoàn sau dẫn đến hồ sơ hoàn thuế bị dồn lại dẫn đến chậm trễ. Sắp tới Cục Thuế sẽ triển khai hoàn thuế điện tử thời gian hoàn thuế  sẽ được rút ngắn. Lãnh đạo Cục Thuế cũng cam kết, nếu cán bộ thuế nào gây khó khăn ảnh hưởng đến việc hoàn thuế DN, cơ quan Thuế sẽ xem xét và xử lý nghiêm khắc.

Ghi nhận những khó khăn, vướng mắc của các DN, bà Nguyễn Thị Quyết Tâm đề nghị UBND thành phố, Cục Thuế và các đơn vị có liên quan phải cải cách thủ tục hành chính thuế mạnh mẽ hơn nữa. Cụ thể là phải “sòng phẳng” hơn với  DN trong các thủ tục hoàn thuế, đảm bảo đơn giản, chính xác, nhanh chóng; thông tin về sự thay đổi chính sách, thủ tục thuế phải được cập nhật đến tất cả các DN một cách nhanh nhất kịp thời nhất.  Việc quyết toán thuế cũng phải thực hiện chặt chẽ hơn để giảm thiệt hại không đáng có cho DN…