Của ngon đem xuất khẩu: Nỗi buồn “tham bát bỏ mâm“
Điều đau nhất là doanh nghiệp chỉ mang về được chút USD nhưng thương hiệu Việt bị mất, thị trường trong nước để nước ngoài khai thác.
Trước nghịch lý của thị trường Việt Nam: của ngon đem bán nước ngoài, còn trong nước hưởng hàng chất lượng kém hơn mà giá cao hơn, thậm chí còn để thị trường cho nước ngoài khai thác, nghịch lý này dường như đã kéo dài suốt nhiều năm nay.
Ở hầu khắp các sản phẩm hàng nông sản, thực phẩm của Việt Nam. Chẳng hạn như cà phê, dù Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai trên thế giới thì người dân ở trong nước đa phần lại phải uống cà phê trộn phụ gia, hương liệu, hóa chất với giá cao bởi những loại cà phê ngon nhất, đạt chất lượng nhất đều được các doanh nghiệp xuất khẩu ra nước ngoài dưới dạng thô.
Về giá, chuyện người dân Việt phải ăn gạo đắt trong khi doanh nghiệp xuất khẩu với giá rẻ đã là câu chuyện kéo dài bao năm qua. Giá đường xuất đi ngay tại cổng nhà máy chỉ có 11.000-13.000 đồng/kg (đã bao gồm VAT) nhưng người dân trong nước phải mua với giá 21.000 đồng/kg. Về chất lượng, loại tôm ngon nhất dân Việt Nam không được ăn mà để dành xuất khẩu, chỉ đến khi xuất khẩu không được thì phải quay về thị trường nội địa tiêu dùng. Trong khi nhiều nước cấm, yêu cầu phải đổ hàng trả về ra phao số 0 thì cũng có nước "du di", cho người dân "ăn tạm". Đối với hàng Việt Nam, nhiều khi bị trả về là do có kháng sinh, bơm tạp chất và khi người dân "ăn tạm" thì có nghĩa là tự người Việt đã làm giảm tuổi thọ của người Việt – một chuyên gia bán lẻ nhận định.
Điều đang diễn ra ở Việt Nam trái ngược hẳn với ở nước ngoài. Tiêu biểu như ở Nhật, cái gì ngon nhất, đẹp nhất, an toàn nhất người ta để cho dân Nhật, kế đến mới dành cho xuất khẩu.
Yếu huyệt ở chỗ chúng ta đã nâng quả bóng cho nước ngoài đập. Khi hàng nội địa của chúng ta kém, giá cao thì hàng Thái Lan, hàng Nhật Bản và của các nước khác vào.
Như thịt lợn, Bộ Nông nghiệp kêu mãi giá không xuống, có chăng xuống "tí ti" thì thịt lợn Ba Lan, Tây Ban Nha, Đức ồ ạt vào Việt Nam với giá rẻ chỉ bằng một nửa giá trong nước. Ở trong nước, chúng ta nâng giá đường lên thì đường Thái Lan tràn vào, nhất là khi thuế lại bằng 0.
Thị trường nội địa Việt Nam rất tiềm năng nhưng doanh nghiệp lại không mặn mà, không biết liên kết, hợp tác với nhau. Chúng ta đang thua kém nhiều mặt nhưng doanh nghiệp lại không chịu nghiên cứu, mày mò, kết nối với nhau, ngược lại còn xoay lưng vào nhau, cắt khúc nhau, tự hại nhau...
Được biết, Bộ Công thương vừa có đề xuất, siêu thị, trung tâm thương mại phải phân bố ít nhất 30% gian hàng cho các sản phẩm có nguồn gốc từ các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam.
Nhưng thực tế theo nhận xét của Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải. "Có những siêu thị được ưu ái, hỗ trợ nhiệt tình nhưng rồi lại bán cho nước ngoài như Phú Thái, Fivimart, Citimart, Nguyễn Kim... Như vậy, vô hình trung chúng ta đã hỗ trợ cho doanh nghiệp nước ngoài.