Tăng thu chủ yếu từ xăng dầu nhập khẩu

Tình hình kinh tế- xã hội 9 tháng đầu năm diễn biến tích cực, kinh tế vĩ mô ổn định, chỉ số giá tiêu dùng được kiểm soát. Tính đến hết tháng 9, tổng kim ngạch XNK đạt 352,33 tỷ USD, tăng 13,59% so với cùng kỳ năm 2017. Trong đó, kim ngạch XK ước đạt 179,36 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm trước; kim ngạch NK đạt 172,97 tỷ USD, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm trước.

Theo phân tích của Cục Thuế XNK (Tổng cục Hải quan), kim ngạch XNK có thuế 9 tháng đầu năm 2018 đạt 79,42 tỷ USD, tăng 14,3% so với cùng kỳ năm 2017. Trong đó, kim ngạch NK có thuế đạt 74,7 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, do năm 2018 là năm có ảnh hưởng sâu rộng từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) nên giảm thu trong 8 tháng đầu năm khoảng 17.900 tỷ đồng, số thu từ thuế NK, thuế Tiêu thụ đặc biệt trong 9 tháng đầu năm có xu hướng giảm. Nhờ kim ngạch NK tăng mạnh (15%) nên thuế GTGT tăng mạnh (12,53%) so với cùng kỳ năm 2017 làm cho tổng thu NSNN vẫn tăng so với cùng kỳ năm 2017.

Một nguyên nhân khác khiến số thu 9 tháng đầu năm 2018 tăng mạnh so với dự toán và so với cùng kỳ năm 2017 là do tăng thu từ mặt hàng xăng dầu và dầu thô NK. Số thu 9 tháng đầu năm của mặt hàng xăng dầu NK đạt 25.381 tỷ đồng, tăng 19.500 tỷ đồng so với dự toán, tăng 4.776 tỷ đồng, tương đương tăng 23,53% so với cùng kỳ năm trước. Số thu 9 tháng đầu năm của mặt hàng dầu thô NK đạt 3.672 tỷ đồng, giảm 1.348 tỷ đồng so với dự toán, tăng 2.677 tỷ đồng, tương đương tăng 269% so với cùng kỳ năm trước. Tổng thu của 2 mặt hàng này đạt 29.053 tỷ đồng, tăng 7.424 tỷ đồng, tương đương tăng 34,32% so với cùng kỳ năm trước. Tăng thu từ 2 mặt hàng này tương đương 18.100 tỷ đồng so với dự toán. 

Bên cạnh đó, số thu từ hàng hóa khác đạt 196.063 tỷ đồng, tăng 3.729 tỷ đồng (tương đương tăng 1,93%) so với cùng kỳ năm trước (192.334 tỷ đồng).

Nhờ mặt hàng xăng dầu, tại một số đơn vị hải quan địa phương, tình hình thu ngân sách cũng khá khả quan. Hải quan Khánh Hòa số thu ngân sách đã tăng gần 14 lần, Hải quan Quảng Ngãi tăng hơn 3 lần, Hải quan Quảng Ninh tăng 0,3 lần... so với dự toán được giao.

Một số cục hải quan có số thu lớn cũng đạt được kết thu ngân sách ổn định: Hải quan TP.HCM đạt 70,87% chỉ tiêu, Hải quan Hải Phòng đạt 74,99% chỉ tiêu, Hải quan Bà Rịa- Vũng Tàu đạt 90.52% chỉ tiêu, Hải quan Hà Nội đạt 67,62% chỉ tiêu được giao...

Kiên trì với các biện pháp chống thất thu

Bên cạnh những yếu tố khách quan nêu trên, không thể không kể đến nguyên nhân chủ quan là những nỗ lực của ngành Hải quan trong việc phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách năm 2018. Đó là việc ngay từ những ngày đầu năm, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã ban hành Chỉ thị số 555/CT-TCHQ ngày 26/1/2018 triển khai nhiệm vụ thu NSNN năm 2018 và giao chỉ tiêu phấn đấu thu NSNN tới từng cục hải quan tỉnh, thành phố; đồng thời tham mưu ban hành hàng loạt các văn bản hướng dẫn nghiệp vụ như: Quyết định số 866/QĐ-TCHQ ngày 23/3/2018 về việc giao chỉ tiêu thu hồi và xử lý nợ thuế quá hạn năm 2018; Quyết định số 1503/QĐ-TCHQ ngày 18/5/2018 ban hành Quy trình quản lý nợ thuế và các khoản thu khác đối với hàng hóa XNK.

Tổng cục Hải quan cũng đã chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường phối hợp thu với ngân hàng, tạo điều kiện thuận lợi cho DN tham gia hoạt động XNK theo tinh thần Nghị quyết số 01/NQ-CP và số 19-2018/NQ-CP (hiện nay số lượng các ngân hàng tham gia phối hợp thu đã tăng lên là 38 ngân hàng, trong đó có 22 ngân hàng đã thực hiện triển khai thí điểm Ngân hàng nộp thuế điện tử 24/7-PV).

Để ngăn chặn các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, Tổng cục Hải quan cũng đã chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra DN, đẩy mạnh công tác kiểm tra, xác định trị giá, phân loại, xuất xứ  hàng hóa và tích cực kiểm tra các trường hợp miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế theo quy định.

Trong 3 tháng cuối năm, theo nhận định của Cục Thuế XNK, nguồn thu từ mặt hàng xăng dầu sẽ giảm mạnh, điều này đồng nghĩa với việc với số thu NSNN của ngành Hải quan trong những tháng còn lại của năm sẽ bị sụt giảm so với trung bình thu của 9 tháng qua.

Vì vậy, tiếp tục kiên trì với các giải pháp chống thất thu từ đầu năm đã đề ra là giải pháp quan trọng để ngành Hải quan hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN được giao. Trong đó, những giải pháp cụ thể là tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho DN tham gia hoạt động XNK, giải quyết kịp thời vướng mắc phát sinh thuộc thẩm quyền liên quan đến thủ tục hải quan, chính sách thuế, công tác quản lý thuế, chế độ kế toán, chế độ hoàn thuế, miễn thuế, tháo gỡ khó khăn tạo điều kiện thuận lợi cho DN trong việc nộp thuế, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hải quan, thủ tục quản lý thuế.

Đồng thời, yêu cầu các đơn vị tổ chức thực hiện thu thập, cập nhật, khai thác và sử dụng các cơ sở dữ liệu hiện có để xác định dấu hiệu nghi vấn, thực hiện kiểm tra trong thông quan hoặc sau thông quan để xác định hành vi vi phạm, truy thu thuế và xử phạt theo quy định, trong đó tập trung vào một số lĩnh vực: phân loại hàng hóa, kiểm tra xuất xứ hàng hóa, kiểm tra trị giá hải quan, tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan, thanh tra chuyên ngành, tập trung vào các mặt hàng có trị giá lớn, thuế suất cao...

Cùng với đó, tập trung rà soát, nắm chắc tình hình nợ thuế của các chi cục trực thuộc; phân loại các nhóm nợ có khả năng thu, nợ không có khả năng thu, mỗi nhóm nợ có đánh giá chi tiết từng khoản nợ theo từng tờ khai, từng doanh nghiệp nợ.

Tiếp tục cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan, đẩy mạnh hiện đại hóa hải quan, ứng dụng công nghệ thông tin vào các lĩnh vực: Quản lý, giám sát quản lý hàng hóa XNK, thu thuế XNK, cải cách thủ tục hành chính…

Được biết, tại các cục hải quan tỉnh, thành phố tùy thuộc vào đặc điểm tình hình kinh tế mỗi địa phương, các đơn vị đề ra giải pháp khai thác và quản lý tốt nguồn thu, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu được giao, không để nợ đọng. Bên cạnh việc tạo thuận lợi cho DN, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa công tác quản lý để tạo điều kiện thông thoáng, thuận lợi tối đa cho DN, các đơn vị đều tăng cường công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại.