Ngành Thuế: Nỗ lực vượt khó, tạo động lực cho năm 2017
Năm 2016, những khó khăn chung của nền kinh tế đã ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, với sự quyết tâm cao, đồng sức đồng lòng của toàn thể cán bộ công chức, ngành Thuế đã đạt được một số kết quả nổi bật trên các mặt công tác gồm thu ngân sách nhà nước, cải cách, hiện đại hóa thuế… Nhân dịp đầu Xuân mới, Tạp chí Tài chính có cuộc phỏng vấn ông Bùi Văn Nam, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế để hiểu rõ hơn về những vấn đề trên.
Phóng viên: Thưa ông, 2016 là một năm đầy khó khăn và thách thức với ngành Thuế. Nhìn lại kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2016, đâu là những kết quả và dấu ấn nổi bật của công tác thuế?
Tổng cục trưởng Bùi Văn Nam
884.399 tỷ đồng, bằng 109,3% dự toán pháp lệnh, bằng 109,9% so với cùng kỳ so với thực hiện năm 2015. Mặc dù, thu từ dầu thô không đạt chỉ tiêu pháp lệnh được giao, do giá dầu thô thế giới giảm sâu so với giá dự toán, nhưng kết quả thu nội địa ước đạt 844.214 tỷ đồng, bằng 111,8% dự toán, bằng 114,5% cùng kỳ.
Nhờ đó, đã bù đắp số giảm thu từ dầu thô và góp phần vào hoàn thành nhiệm vụ thu năm 2016 của ngành Thuế, trong đó hầu hết các địa phương đều hoàn thành dự toán pháp lệnh. Ngành Thuế có được kết quả trên là nhờ các yếu tố sau:
Thứ nhất, tình hình kinh tế - xã hội năm 2016 mặc dù vẫn còn khó khăn, thiên tai, lũ lụt thường xuyên nhưng kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, thu hút vốn đầu tư tăng khá...
Thứ hai, cơ chế, chính sách thu và các quy trình kê khai, nộp thuế, giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) cho người nộp thuế (NNT) tiếp tục được hoàn thiện phù hợp với tình hình mới, tạo điều kiện thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo nguồn tăng thu cho NSNN.
Thứ ba, sự nỗ lực vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương trong việc tích cực triển khai thực hiện những giải pháp phát triển kinh tế - xã hội và NSNN năm 2016, trọng tâm là Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 07/01/2016 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo, điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2016; Chỉ thị số 22/CT-TTg ngày 03/6/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường chỉ đạo điều hành thực hiện nhiệm vụ tài chính - NSNN năm 2016.
Thứ tư, cơ quan thuế các cấp tăng cường quản lý thu, chống thất thu, trốn thuế; tập trung xử lý thu hồi nợ thuế; đẩy mạnh cải cách TTHC thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho NNT, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh...
Thứ năm, doanh nghiệp (DN) và NNT đã rất nỗ lực trong hoạt động sản xuất kinh doanh, đóng góp nghĩa vụ thuế đối với NSNN.
Năm 2016, ngành Thuế tiếp tục tạo bước đột phá trong cải cách và hiện đại hoá, giảm số giờ kê khai, nộp thuế, hoàn thuế cho DN và NNT.
Đâu là những nguyên nhân tạo nên những đột phá này, thưa ông?
Tiếp nối những kết quả đã đạt được trong cải cách và hiện đại hóa công tác quản lý thuế từ những năm trước, năm 2016, trên tinh thần các nghị quyết chỉ đạo của Chính phủ về các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia... ngành Thuế đã xây dựng các chương trình, kế hoạch hành động để xác định mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể triển khai.
Đối với đơn giản hóa thủ tục hoàn thuế: Năm 2016, Tổng cục Thuế đã rà soát trình Bộ Tài chính ban hành mới 07 TTHC, bãi bỏ 92 TTHC. Như vậy, tính đến 22/11/2016, số TTHC giảm từ 385 xuống còn 300 TTHC, giảm 85 TTHC so với thời điểm 31/12/2015 (đạt tỷ lệ 22,1%).
Đối với khai thuế điện tử: Tính đến 30/11/2016, hệ thống khai thuế qua mạng đã được triển khai cho 63 Cục Thuế và 100% các Chi cục Thuế trực thuộc. Cả nước đã có trên 568 nghìn DN tham gia sử dụng dịch vụ khai thuế điện tử, đạt khoảng 99,7% trên tổng số trên 570 nghìn DN đang hoạt động; số lượng hồ sơ khai thuế điện tử đã tiếp nhận đến nay là trên 35,5 triệu hồ sơ kê khai thuế.
Đối với nộp thuế: Ngành Thuế đã phối hợp với 43 ngân hàng thương mại hoàn thành kết nối nộp thuế điện tử. Tính đến ngày 21/11/2016 đã có trên 547.000 DN đã đăng ký sử dụng dịch vụ với cơ quan Thuế (đạt tỷ lệ 96,70%) và trên 530.000 DN hoàn thành đăng ký dịch vụ với ngân hàng (đạt tỷ lệ 93,7%), với tổng số tiền nộp thuế điện tử từ đầu năm 2016 đến nay là trên 404.000 tỷ đồng.
Đối với hoàn thuế: Để có cơ sở pháp lý cho việc triển khai dịch vụ hoàn thuế điện tử, ngành Thuế đã trình Bộ Tài chính ban hành Thông tư 99/2016/TT-BTC hướng dẫn về quản lý hoàn thuế giá trị gia tăng đã quy định về hoàn thuế điện tử. Trong năm 2016, việc hoàn thuế điện tử được áp dụng thí điểm tại 05 Cục Thuế và dự kiến trong quý I/2017 sẽ được triển khai mở rộng trong phạm vi cả nước.
Từ những nỗ lực triển khai công tác cải cách trong thời gian vừa qua, kết quả cải cách TTHC và hiện đại hóa công tác quản lý thuế của ngành Thuế tiếp tục được ghi nhận trong Báo cáo môi trường kinh doanh. Theo Báo cáo môi trường kinh doanh năm 2017 do Ngân hàng Thế giới công bố, chỉ số “nộp thuế” của Việt Nam xếp hạng 167/190 quốc gia (tăng 11 bậc so với năm 2016). Trong đó, thời gian nộp thuế là 540 giờ/năm (Giảm 230 giờ: thuế giảm 146 giờ xuống 351 giờ, bảo hiểm xã hội giảm 84 giờ); số lần nộp thuế là 31 lần/năm (Giảm 12 lần của thuế xuống còn 19 lần).
Trong năm qua, nhiều chính sách pháp luật về thuế được ban hành đã góp phần tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ DN phát triển sản xuất kinh doanh. Ông có thể sơ qua vài nét về vấn đề này?
Trong năm 2016, cơ quan Thuế đã tham gia xây dựng nhiều cơ chế, chính sách pháp luật về thuế góp phần tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ DN phát triển sản xuất kinh doanh. Có thể kể đến:
Về đăng ký thuế, ngày 28/6/2016, Bộ Tài chính đã ký ban hành Thông tư số 95/2016/TT-BTC hướng dẫn về đăng ký thuế. Thông tư này thay thế Thông tư số 80/2012/TT-BTC ngày 12/5/2012, quy định một số nội dung cải cách TTHC cho NNT và các nội dung còn vướng mắc khi triển khai thực hiện, gồm: các quy định cải cách TTHC cho NNT, khắc phục một số vướng mắc khi thực hiện.
Về nộp thuế, Thông tư số 84/2016/TT-BTC ngày 17/6/2016 hướng dẫn thủ tục thu nộp NSNN đối với các khoản thuế nội địa. Qua đó, giúp NNT dễ dàng thực hiện nộp tiền thuế vào NSNN bằng việc chuyển từ hình thức nộp thuế thủ công tại quầy giao dịch của ngân hàng, Kho bạc Nhà nước sang nộp thuế điện tử, đảm bảo tính pháp lý khi in và sử dụng giấy nộp tiền vào NSNN bằng điện tử, gắn chữ ký số giúp tăng mức độ hài lòng đối với NNT.
Về hoàn thuế, trong năm 2016, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 99/2016/TT-BTC ngày 29/6/2016 hướng dẫn về quản lý hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT). Theo đó, các quy định về nguyên tắc quản lý hoàn thuế GTGT, thủ tục hồ sơ, trình tự giải quyết, thẩm quyền giải quyết đã được hướng dẫn cụ thể chi tiết.
Về chính sách thuế, trong năm 2016, nhiều chính sách pháp luật về thuế đã được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với sự thay đổi của nền kinh tế đất nước, phù hợp với xu thế hội nhập thế giới, góp phần tháo gỡ khó khăn cho NNT.
Cùng với đó, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, trình Quốc hội ban hành Luật số 106/2016/QH13 ngày 06/04/2016 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTDB) và Luật Quản lý thuế, có hiệu lực từ ngày 01/7/2016; Nghị định số 100/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế GTGT, Luật Thuế TTDB và Luật Quản lý thuế, có hiệu lực từ ngày 01/7/2016.
Ngoài ra, Bộ Tài chính đã ban hành các thông tư: Thông tư số 130/2016/TT-BTC ngày 12/8/2016 hướng dẫn Nghị định số 100/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ hướng dẫn Luật Thuế GTGT, TTĐB và Luật Quản lý thuế và sửa đổi các Thông tư về thuế; Thông tư số 21/2016/TT-BTC ngày 5/2/2016 về khai thuế GTGT và ưu đãi thuế TNDN theo quy định tại Nghị định số 111/2015/NĐ-CP ngày 3/11/2015 của Chính phủ về phát triển công nghiệp hỗ trợ;
Thông tư số 173/2016/TT-BTC ngày 28/10/2016 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung Thông tư số 219/2013/TT-BTC; Thông tư số 176/2016/TT-BTC ngày 31/10/2016 về xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn... Cùng với việc tích cực tập huấn, phổ biến đến cán bộ, công chức trong ngành Thuế, các chính sách trên cũng đã được phổ biến sâu rộng đến DN để nắm bắt và tuân thủ pháp luật thuế được tốt nhất.
Trong năm 2016 ngành Thuế đã triển khai thí điểm hoàn thuế điện tử nhằm đơn giản hoá thủ tục hoàn thuế, tạo thuận lợi cho NNT; công khai, minh bạch TTHC, chính sách thuế. Những lợi ích mà DN, NNT được hưởng lợi từ công tác hoàn thuế điện tử là gì, thưa ông?
Thực hiện Nghị quyết số 36a/NQ-CP ngày 14/10/2015 của Chính phủ về Chính phủ điện tử; Nghị quyết 19-2016/NQ-CP ngày 28/4/2016 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2016-2017, định hướng đến năm 2020; Tổng cục Thuế đã báo cáo Bộ Tài chính thực hiện triển khai áp dụng dịch vụ hoàn thuế điện tử nhằm đơn giản thủ tục hoàn thuế đối với NNT, tạo thuận lợi cho NNT, xây dựng môi trường quản lý thuế điện tử trong hệ thống thuế và trong hệ thống cơ quan quản lý nhà nước.
Dự toán thu NSNN năm 2017 mà Quốc hội, Chính phủ giao cho ngành Thuế là 968.580 tỷ đồng, tăng 15,5% so với ước thực hiện năm 2016. Trong đó, thu dầu thô là 38.300 tỷ đồng, bằng 97% so với ước thực hiện năm 2016; Thu nội địa là 930.280 tỷ đồng, tăng 16,4% so với ước thực hiện năm 2016.
Với việc triển khai dịch vụ hoàn thuế điện tử trên cơ sở hệ thống công nghệ thông tin kết nối với các thông tin về NNT và các dịch vụ đã được ngành Thuế triển khai gồm dịch vụ khai thuế điện tử, nộp thuế điện tử, NNT khi tham gia dịch vụ hoàn thuế điện tử sẽ sử dụng ứng dụng công nghệ thông tin của ngành Thuế để thực hiện lập và gửi hồ sơ hoàn thuế, hồ sơ liên quan như văn bản cung cấp giải trình, bổ sung thông tin tài liệu lên Cổng Thông tin điện tử của ngành Thuế.
Điều này giúp NNT tiết kiệm được thời gian, chi phí để trực tiếp đến cơ quan thuế nộp hồ sơ; mặt khác, hệ thống ứng dụng của ngành Thuế hỗ trợ NNT kiểm tra lại các thông tin đề nghị hoàn thuế đảm bảo đầy đủ, chính xác thông qua hệ thống cảnh báo khi NNT sử dụng thông tin chưa chính xác.
Những giải pháp trọng tâm nào sẽ được ngành Thuế tập trung triển khai để hoàn thành tốt nhiệm vụ thu NSNN năm 2017, thưa ông?
Dự toán thu NSNN năm 2017 Quốc hội, Chính phủ giao cho ngành Thuế là 968.580 tỷ đồng, tăng 15,5% so với ước thực hiện năm 2016. Trong đó, thu dầu thô là 38.300 tỷ đồng, bằng 97% so với ước thực hiện năm 2016; Thu nội địa là 930.280 tỷ đồng, tăng 16,4% so với ước thực hiện năm 2016.
Trước bối cảnh tăng trưởng kinh tế toàn cầu được dự báo có xu hướng cải thiện nhưng vẫn ở mức thấp, để phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ thu NSNN năm 2017, ngay từ những ngày đầu năm, Tổng cục Thuế sẽ chỉ đạo toàn Ngành triển khai quyết liệt, đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp quản lý thu, trong đó tập trung vào một số giải pháp trọng tâm sau:
Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách thuế theo hướng công bằng, đơn giản; Tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi cho NNT trong thực hiện chính sách thuế; Đơn giản hóa TTHC thuế nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, hỗ trợ DN khởi nghiệp, hội nhập và phát triển sản xuất, kinh doanh, qua đó tích lũy nguồn thu cho NSNN.
Thứ hai, phân loại NNT để áp dụng các hình thức tuyên truyền, hỗ trợ áp dụng pháp luật thuế phù hợp.
Thứ ba, thường xuyên theo dõi, kiểm tra, kiểm soát việc kê khai, nộp thuế của các tổ chức, cá nhân NNT, phát hiện kịp thời các trường hợp kê khai không đúng, không đủ số thuế phải nộp vào NSNN để có biện pháp thu hồi.
Thứ tư, triển khai thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, tiếp nhận và giải quyết hồ sơ hoàn thuế theo phương thức điện tử, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho NNT, giảm chi phí tuân thủ cho NNT và chi phí quản lý của cơ quan thuế; Tích cực phối hợp với các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và kho bạc nhà nước trong việc tổ chức thu nộp NSNN theo các hình thức thu nộp điện tử đảm bảo an toàn cho NNT.
Thứ năm, áp dụng các biện pháp quản lý nợ thuế và cưỡng chế nợ thuế theo hướng xây dựng, hoàn thiện hệ thống tiêu chí rủi ro để phục vụ công tác quản lý nợ thuế và đánh giá kết quả của hoạt động quản lý nợ thuế.
Thứ sáu, rà soát, đôn đốc các DN nộp đầy đủ, kịp thời số thuế TNDN chênh lệch sau quyết toán thuế năm 2016 vào NSNN. Kiên quyết xử phạt đối với các trường hợp kê khai chậm, không kê khai thuế, thực hiện ấn định thuế đối với NNT vi phạm pháp luật về thuế theo đúng quy định của Luật Quản lý thuế.
Thứ bảy, tiếp tục duy trì Ban chỉ đạo chống thất thu và đôn đốc thu nộp ngân sách, tạo sức mạnh chính trị tổng hợp trong công tác đôn đốc thu thuế, chống thất thu, thu hồi nợ đọng...
Thứ tám, tiếp tục chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật, thực hiện bố trí, sắp xếp đội ngũ công chức, viên chức thuế phù hợp với chức năng, nhiệm vụ theo hướng cải cách, hiện đại hoá công tác quản lý thu và tiến trình thực hiện cải cách TTHC thuế.
Mặc dù, nhiệm vụ thu ngân sách năm 2017 rất nặng nề và đặt ra nhiều thách thức, song với bề dày truyền thống của Ngành, Tổng cục Thuế tin tưởng rằng với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, các cấp, sự nỗ lực vượt qua khó khăn của các DN, đặc biệt là sự phấn đấu trong công tác quản lý thu, nhiệm vụ thu NSNN sẽ hoàn thành ở mức cao nhất, góp phần cùng cả nước thực hiện tốt nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của cả năm 2017.
Xin cảm ơn ông!
