Công nghệ thông tin (CNTT) và truyền thông đã và đang phát triển rất nhanh chóng. Sự phát triển công nghệ đang tạo ra những thay đổi mới, trong đó có nghề kế toán. 

CNTT đã trở thành công cụ có giá trị trong thời đại hiện nay. CNTT có thể được mô tả là một loạt kỹ thuật: điện tử và viễn thông, sử dụng máy tính, các phần mềm máy tính để phân phối và xử lý các dữ liệu thông tin, đồng thời để trao đổi, lưu trữ và chuyển đổi các dữ liệu thông tin dưới nhiều hình thức khác nhau nhằm cải thiện tất cả các hoạt động thủ công và quy trình có thể ảnh hưởng đến các lĩnh vực khác nhau của đời sống con người. 

Người làm kế toán phải thích nghi với sự thay đổi này. Gắn liền với quá trình chuyển đổi số, nhiều doanh nghiệp (DN) đã sử dụng các công cụ kế toán quản trị và chi phí hiện đại thông qua các hệ thống thông tin tích hợp của tổ chức.

 Qua các phần mềm, những thông tin kế toán thu thập sẽ được tập hợp và xử lý nhanh chóng, giúp tiết kiệm thời gian, nhưng cũng đòi hỏi người làm kế toán phải có kỹ năng, chuyên môn để xử lý thông tin. Kiến thức, kỹ năng CNTT là cần có để đáp ứng yêu cầu chuyên môn trong công việc kế toán.

Các nghiên cứu cho thấy, hiện tại các CNTT tích hợp đang được sử dụng trong các khóa học kế toán còn hạn chế. Vì vậy, sinh viên theo học kế toán cần phải được đào tạo các môn học về phần mềm kế toán kết hợp với tin học ứng dụng để biết cách phân tích khối lượng dữ liệu lớn, hiểu biết về bảo mật dữ liệu và an ninh mạng, chuẩn bị cho sự phát triển trong quá trình chuyển đổi số.

Việc đảm bảo trang bị công nghệ mới nhất cho sinh viên ngành kế toán là rất quan trọng. Do đó, việc sử dụng các công cụ công nghệ kỹ thuật số được sử dụng trong quá trình đào tạo kế toán cần được khuyến khích. Công nghệ số phải đóng vai trò hỗ trợ phát triển trong quá trình học tập của sinh viên kế toán.

Ở một số trường đại học, các công cụ và hệ thống CNTT này đã được sử dụng để hỗ trợ giảng dạy trong các khóa học kế toán nhằm dạy cho sinh viên của họ các khái niệm kế toán ở cấp độ từ cơ bản đến nâng cao.

Các cơ hội do CNTT mới nổi tạo ra mang lại nhiều lợi ích tiềm năng trong việc đánh giá sự phù hợp, phân tích và trình bày quá trình ra quyết định thông tin. Các công nghệ mới như: AI, chuỗi khối, Internet vạn vật, dữ liệu lớn và điện toán đám mây… có thể tạo ra một bước nhảy vọt quan trọng, dẫn đến sự thay đổi mô hình trong quản lý kế toán của các tổ chức. Điều này vừa là cơ hội, giải phóng các chuyên gia trong kế toán khỏi các hoạt động thường ngày và cho phép họ thực hiện các hoạt động có giá trị gia tăng cao.

Một trong những thách thức được đặt ra chính ra những rủi ro do triển khai các CNTT mới được nhiều nhà nghiên cứu xác định là sự sẵn có của nguồn nhân lực để thích ứng với các công nghệ này. Để đảm bảo có đủ nguồn nhân lực với chuyên môn được nâng cao kết hợp với CNTT, bắt buộc những người đã và đang làm công việc kế toán phải được đào tạo về CNTT.

Nhiều công cụ đã xuất hiện liên quan đến thủ tục kế toán như AI, kế toán điện tử và việc áp dụng các công cụ này đã tác động đến hành vi của kế toán viên (Khalil Feghali và cộng sự, 2022).

Số hóa và chuyển đổi kỹ thuật số đang mang lại những thay đổi đáng kể trong tất cả các công ty, bất kể quy mô và khu vực kinh tế mà họ làm việc. Tất nhiên kế toán không tách rời khỏi những thay đổi này. Gần đây, công nghệ kỹ thuật số mới đã xâm nhập nhanh chóng, làm thay đổi hoàn toàn hoạt động kinh doanh và kế toán hiện đại.

Tại các công ty, kế toán là lĩnh vực quy định và quản lý tài liệu, hỗ trợ số hóa và chuyển đổi kỹ thuật số. Khi nhu cầu chuyển đổi số phát triển ở tất cả các ngành nghề. CNTT đã xâm nhập như một công cụ hữu ích ảnh hưởng mọi hoạt động trong xã hội. Mọi việc diễn ra thuận lợi hơn, dễ dàng tìm kiếm thông tin cũng như biết cách xử lý các thông tin đó để phục vụ nhu cầu của con người, của xã hội.

Các nghiệp vụ kế toán không chỉ là ghi chép các con số, nghiệp vụ mà phải được tích hợp trên nền công nghệ số, thông tin sẽ được xử lý nhanh hơn và lưu trữ lâu hơn. Do đó, việc đánh giá nhận thức của người dùng về các giải pháp AI này là rất quan trọng. Tất cả các yếu tố trên cũng là cơ hội và thử thách đặt ra cho nghề kế toán trong tương lai.

Một số dự báo được đưa ra, nghề nghiệp của kế toán viên chuyên nghiệp sẽ giảm dần do tự động hóa và công nghệ tiên tiến, tức phần mềm hay những lập trình sẵn có thể thay thế những công việc thủ công lặp lại của các kế toán viên.

Mặt khác, vai trò của họ trong nền kinh tế kỹ thuật số vẫn rất đáng chú ý, điều này buộc họ phải thích nghi và chấp nhận những thay đổi của nền kinh tế kỹ thuật số, đặc biệt là thời kỳ hậu COVID-19. Quan trọng là phải mở đường để trở thành đối tác chiến lược của các tổ chức để duy trì sự phù hợp.

Sự thay đổi vai trò của kế toán viên, các rào cản đối với sự thay đổi và các yếu tố ảnh hưởng đến sự sẵn sàng của kế toán viên chuyên nghiệp khi bắt tay vào kỷ nguyên kinh tế kỹ thuật số.