Doanh nghiệp gặp khó trong hoàn thuế giá trị gia tăng

Theo Tổng cục Thuế, vừa qua, Bộ Tài chính nhận được công văn của nhiều doanh nghiệp phản ánh chính sách pháp luật chuyên ngành có những điểm chưa thống nhất với chính sách pháp luật thuế khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với các dự án đầu tư, đặc biệt là các dự án lớn cần nhiều vốn.

Cụ thể, ông Tomonori Dairaku - Tổng giám đốc Công ty TNHH Điện lực Vân Phong cho biết, công ty đang trong quá trình đầu tư xây dựng nhà máy điện BOT Vân Phong 1 với tổng vốn đầu tư đã thực hiện hơn 1 tỷ USD. Công ty đã được hoàn thuế GTGT trong giai đoạn đầu tư dự án. Tuy nhiên, việc hoàn thuế GTGT đã bị dừng kể từ lần nộp hồ sơ hoàn thuế vào tháng 12/2020 do vướng mắc về chính sách liên quan đến điều kiện hoàn thuế GTGT của dự án kinh doanh có điều kiện. Việc dừng hoàn thuế kéo dài với số thuế GTGT còn được hoàn đã lên đến trên 900 tỷ đồng khiến doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn.

"Phần thuế GTGT được hoàn là nguồn tài chính quan trọng để thanh toán các chi phí của dự án và các nhà thầu. Để dự án đảm bảo đúng tiến độ, Công ty đã phải thu xếp kinh phí cần thiết sớm hơn so với kế hoạch ban đầu và chịu phát sinh thêm một khoản chi phí lãi vay khá lớn. Để dự án có thể triển khai theo đúng tiến độ cam kết, Công ty đã có văn bản đề nghị Văn phòng Chính phủ, Bộ Công thương, Bộ Tài chính nghiên cứu sớm giải quyết việc hoàn thuế GTGT cho doanh nghiệp", ông Tomonori Dairaku chia sẻ.

Tương tự, Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Trung Nam đã có văn bản gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và một số bộ, ngành có liên quan đến những khó khăn trong việc hoàn thuế các dự án năng lượng, trong đó nêu rõ, Công ty thực hiện nhiều dự án đầu tư điện gió, điện mặt trời tại Ninh Thuận, Đắk Lắk, Trà Vinh với tổng giá trị đầu tư gần 2 tỉ USD, nộp ngân sách 1.400 tỉ đồng.

Để thực hiện dự án, Công ty triển khai các hợp đồng mua sắm thiết bị với giá trị hàng nghìn tỉ đồng, theo quy định sẽ được hoàn thuế là 2.100 tỉ đồng. Tuy vậy, theo quy định của Nhà nước "dự án nằm trong ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện chưa được cấp giấy phép hoạt động điện lực thì chưa được hoàn thuế".

Đây là 2 trong số nhiều doanh nghiệp đang gặp vướng mắc trong hoàn thuế bởi chính sách pháp luật chuyên ngành.

Tổng cục Thuế cho biết, theo quy định hiện hành, nhiều ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện chỉ được cấp giấy phép, giấy chứng nhận đủ điều kiện đầu tư kinh doanh sau khi đã hoàn thành việc đầu tư như: điện lực, kinh doanh khai thác cảng biển, kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch. Theo quy định của Nghị định 100/2016/NĐ-CP của Chính phủ, dự án đầu tư của cơ sở kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện không được hoàn thuế GTGT khi chưa đủ các điều kiện kinh doanh theo quy định của Luật Đầu tư.

Những quy định này khiến các doanh nghiệp gặp không ít khó khăn bởi có những đơn vị đang đầu tư thì không được cơ quan chức năng cấp giấy phép vì chưa hoàn thành cơ sở vật chất, điều kiện về phòng cháy chữa cháy, giấy phép hoạt động... đến khi dự án đầu tư đã hoàn thành, đủ điều kiện để được cấp giấy phép thì dự án đã đi vào hoạt động, do vậy không được hoàn thuế GTGT theo Khoản 2, Điều 1 Nghị định số 100/2016/NĐ-CP.

Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp

Trước những vướng mắc của doanh nghiệp, Bộ Tài chính đã chỉ đạo các đơn vị chức năng nghiên cứu và phối hợp với các bộ, ngành liên quan đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Để bảo đảm đồng bộ với quy định của Luật Đầu tư, đồng thời tháo gỡ khó khăn cho các dự án điện và tạo điều kiện cho cơ quan Thuế hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, sau khi tiếp thu ý kiến của các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Công Thương, Tư pháp và Kiểm toán Nhà nước, Bộ Tài chính đang trình Chính phủ Nghị quyết tháo gỡ vướng mắc về thuế với người nộp thuế.

Theo đó, dự thảo Nghị quyết quy định, kể từ ngày Nghị định số 100/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 của Chính phủ có hiệu lực thi hành, dự án đầu tư kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện được hoàn thuế GTGT khi đáp ứng các điều kiện quy định tại điểm a, b khoản 2 Điều 10 Nghị định số 209/2013/NĐ-CP ngày 18/12/2013 của Chính phủ (đã được sửa đổi, bổ sung tại khoản 6 Điều 1 Nghị định số 100/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 của Chính phủ) và có một trong các giấy sau:

Giấy phép kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện;

Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện;

Văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép đầu tư kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện hoặc đáp ứng được điều kiện để thực hiện đầu tư kinh doanh có điều kiện mà không cần phải có xác nhận, chấp thuận dưới hình thức văn bản theo quy định của pháp luật; giấy phép kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện;

Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện...

Dự thảo cũng quy định, chính sách hoàn thuế GTGT đối với dự án đầu tư ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện được áp dụng cho đến khi Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 100/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 của Chính phủ có hiệu lực thi hành.

Tổng cục Thuế nhận định, việc chủ động phối hợp với các bộ, ngành triển khai rà soát, sửa đổi những bất cập chính sách sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp được sớm hoàn thuế GTGT, đẩy nhanh tốc độ quay vòng vốn và đảm bảo thực hiện đúng tiến độ các dự án đầu tư.

Việc Chính phủ sớm ban hành Nghị quyết sẽ càng có ý nghĩa hơn khi cộng đồng các doanh nghiệp đang gồng mình chống lại những ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19 trong suốt 2 năm vừa qua.