Các hộ kinh doanh cá thể là nhóm đối tượng người nộp thuế có số lượng lớn nhưng số thuế đóng góp vào tổng số thu ngân sách còn thấp (dưới 2%), trong khi cơ quan Thuế hiện tốn nhiều nhân lực vào công tác nghiệp vụ này. Để thúc đẩy hoạt động kinh doanh ngày càng minh bạch, một trong những biện pháp là vận động, khuyến khích hộ kinh doanh lên doanh nghiệp (DN).

Hơn nữa, để đạt được mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 Hà Nội có thêm 200.000 DN thì ngoài số lượng DN mới thành lập hàng năm cần phải có một lượng rất lớn các DN được chuyển đổi từ hộ kinh doanh. Dù vậy, việc vận động, khuyến khích hộ kinh doanh lên DN trước mắt còn gặp rất nhiều khó khăn.

Theo ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế Hà Nội, có nhiều nguyên nhân khiến hộ kinh doanh không muốn lên DN. Đó là: Hộ kinh doanh sử dụng trên 10 lao động, có doanh thu cao không muốn chuyển đổi lên DN là đang hoạt động theo hình thức kinh doanh theo truyền thống gia đình, không muốn mở rộng quy mô; một số khác không muốn chuyển sang DN bởi ngại thực hiện các thủ tục kế toán, kê khai thuế hàng tháng; phải chuyển đổi giấy phép kinh doanh có điều kiện như giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, đủ điều kiện về an toàn trật tự,…

Quan trọng hơn, lên DN đồng nghĩa với việc phải lo sổ sách kế toán, không phù hợp với người kinh doanh không qua trường lớp. Thêm vào đó, nhiều trường hợp hộ kinh doanh lấy hàng hóa từ nhiều cơ sở nhưng không có mấy nơi cung cấp hóa đơn để hợp thức hóa đầu vào. Một nguyên nhân sâu xa hơn là các hộ kinh doanh không có động lực để chuyển đổi vì khách hàng không ai cần lấy hóa đơn nên hộ kinh doanh không cần lên DN. Các cá nhân kinh doanh sẽ chỉ tự nguyện lên DN khi tất cả người mua hàng yêu cầu người bán xuất hóa đơn.

Chưa hết, khi hoạt động ở hình thức hộ kinh doanh, tên hiệu chỉ rà soát trong phạm vi quận nên việc trùng tên ít xảy ra. Khi chuyển lên DN, phải rà soát tên hiệu trên phạm vi cả nước nên rất dễ bị trùng, phải thay đổi tên DN. Trong khi đó, phải đổi sang tên hiệu khác sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động kinh doanh.

Chưa kể một số hộ kinh doanh cho biết trong lĩnh vực ngành nghề kinh doanh có điều kiện, dù đã được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện trong phạm vi quận nhưng nếu chuyển đổi lên DN, sẽ buộc phải chuyển đổi giấy chứng nhận đủ điều kiện do cấp sở, ngành của thành phố cấp, thủ tục khó khăn hơn và mất thời gian đi lại,... Thực tế, nhiều hộ kinh doanh muốn “ẩn mình” trong quy mô hộ kinh doanh nhỏ vì không muốn thực hiện các nghĩa vụ như mua bảo hiểm xã hội cho nhân công, hay đơn giản chỉ vì “ngại” thay đổi.

Thời gian qua, Cục Thuế Hà Nội đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm hỗ trợ DN vừa và nhỏ, DN siêu nhỏ, phát triển DN từ hộ kinh doanh và đã đạt được nhiều kết quả khả quan, đem lại sự hài lòng cho người nộp thuế.

Cục Thuế Hà Nội đang xây dựng đề án “Hỗ trợ DN khởi nghiệp, DN vừa và nhỏ giai đoạn 2017-2020” với mục tiêu cung cấp và hỗ trợ kịp thời các thông tin pháp lý, giải đáp liên quan đến chính sách, thủ tục về thuế ban đầu, các dịch vụ hỗ trợ liên quan cho DN mới thành lập; tuyên truyền, vận động, hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi lên DN đảm bảo các hộ kinh doanh nắm được các lợi ích khi chuyển đổi lên DN.

Thông qua đề án này, cơ quan Thuế sẽ tiến hành thu thập thông tin các vướng mắc liên quan đến chính sách, thủ tục về thuế của các DN mới thành lập, từ đó có kế hoạch hỗ trợ DN một cách thiết thực.

Chia sẻ thêm về các giải pháp tới đây, ông Mai Sơn cho biết: Đơn vị sẽ tiếp tục tuyên truyền để các hộ nhận thấy những lợi ích thiết thực khi chuyển đổi và những lợi ích này phải lớn hơn chi phí cần thiết phải bỏ ra như nâng cao vị thế, mở rộng sản xuất kinh doanh, dễ dàng tiếp cận nguồn vốn,…

Cục Thuế Hà Nội sẽ tăng cường tổ chức hội nghị chia sẻ kinh nghiệm của các hộ đã chuyển đổi thành công hay các thủ tục pháp lý khi thực hiện chuyển đổi; mở đường dây điện thoại hỗ trợ, cung cấp thông tin, giải đáp vướng mắc về thuế cho các hộ có ý định chuyển đổi tại Văn phòng Cục và 30 chi cục thuế quận, huyện, thị xã.