Ngành Hải quan:

Đổi mới, sắp xếp bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả đáp ứng yêu cầu mới

Huy An

Theo Chiến lược Phát triển hải quan đã được phê duyệt, ngành Hải quan đặt mục tiêu đến năm 2025 cơ bản hoàn thành xây dựng hải quan số; 90% hồ sơ công việc tại Tổng cục Hải quan được xử lý trên môi trường mạng... Để hiện thực hóa các mục tiêu này, yếu tố con người và bộ máy nhân lực của ngành Hải quan phải được đổi mới, sắp xếp theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả để hướng tới mô hình hải quan số, hải quan thông minh.

Hiện nay, mô hình tổ chức bộ máy đang được các đơn vị trong ngành Hải quan triển khai theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.
Hiện nay, mô hình tổ chức bộ máy đang được các đơn vị trong ngành Hải quan triển khai theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Hiệu quả cao từ việc bố trí đội ngũ tinh nhuệ, chuyên nghiệp 

Kế hoạch Cải cách, phát triển và hiện đại hóa ngành Hải quan đến năm 2025 được phê duyệt tại Quyết định số 1855/QĐ-BTC đã nêu rõ về các giải pháp và cách thức tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực trong ngành Hải quan. Một trong các giải pháp đó là xây dựng tổ chức bộ máy hải quan theo 3 cấp: Cấp Tổng cục, cấp Vùng và cấp Chi cục.

Thực tế cho thấy, hiện nay, mô hình tổ chức bộ máy đang được các đơn vị trong ngành Hải quan triển khai theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và bước đầu ghi nhận kết quả tích cực, chẳng hạn như tại Cục Hải quan TP. Hà Nội. Hiện tại, đơn vị này thực hiện quản lý hải quan trên địa bàn 4 tỉnh, thành phố gồm: Hà Nội, Vĩnh Phúc, Yên Bái và Hòa Bình.  

Với khối lượng công việc nhiều, giá trị hàng hóa thông quan lớn, việc sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức linh hoạt để đáp ứng yêu cầu công việc đề ra là yêu cầu cấp thiết được Cục Hải quan TP. Hà Nội đặt ra. Để giải quyết tình trạng này khi khối lượng công việc ở các Chi cục tăng đột biến, Lãnh đạo Cục Hải quan Hà Nội đã linh hoạt điều động, bố trí cán bộ, công chức hỗ trợ các Chi cục, tạo điều kiện thông quan hàng hóa nhanh chóng cho doanh nghiệp.

Nhờ bố trí, sắp xếp cán bộ, công chức phù hợp tại các vị trí công tác, nên hiệu suất, hiệu quả công việc mang lại cho Cục Hải quan TP. Hà Nội là khá rõ nét. Đơn cử như trong công tác thu ngân sách, lũy kế 10 tháng năm 2022, đơn vị này thu ngân sách đạt 25.743 tỷ đồng, bằng 93,9% dự toán, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2021.

Đạt được kết quả này là do Cục Hải quan TP. Hà Nội tăng cường công tác kiểm tra nội bộ, thường xuyên chấn chỉnh việc thực hiện kỷ luật, kỷ cương đến từng đơn vị; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, trang thiết bị hiện đại để tăng cường kiểm tra, giám sát nội bộ dưới hình thức trực tuyến; tổ chức đào tạo, bồi dưỡng theo đúng yêu cầu của khung năng lực vị trí việc làm và nhu cầu đào tạo phổ cập kiến thức mới khi triển khai mô hình hải quan số, hải quan thông minh; đánh giá năng lực công chức giữ chức vụ lãnh đạo cấp Phòng, Chi cục và tương đương...

Hay như tại Cục Hải quan Bắc Ninh - Đơn vị quản lý hoạt động hải quan tại 3 tỉnh (Bắc Giang, Bắc Ninh, Thái Nguyên) với khối lượng thông quan hàng hóa lớn. Mỗi năm, đơn vị này thực hiện thông quan hàng hóa cho doanh nghiệp với trị giá khoảng trên 160 tỷ USD.

Xác định và ý thức rõ nhiệm vụ chính trị nặng nề, Lãnh đạo Cục Hải quan Bắc Ninh đã có phương án bố trí, sắp xếp, điều động cán bộ, công chức trực ban tại các Chi cục để kịp thời hỗ trợ thông quan hàng hóa nhanh chóng cho doanh nghiệp. Việc hỗ trợ, kịp thời thông quan hàng hóa đã được cộng đồng doanh nghiệp và người dân ghi nhận, đánh giá cao.

Sắp xếp bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả

Những minh chứng điển hình trên cho thấy, bên cạnh việc quan tâm bố trí cán bộ, công chức phát huy đúng sở trường công tác, cần chú trọng xây dựng, phát triển đội ngũ công chức hải quan các cấp có trình độ chuyên môn sâu, hoạt động liêm chính, có tác phong làm việc chuyên nghiệp, làm chủ được công nghệ, trang thiết bị hiện đại, đủ về số lượng, cơ cấu phù hợp, đáp ứng mô hình quản lý hải quan hiện đại.

Cùng với đó, ngành Hải quan cần xây dựng và thực hiện cơ chế tuyển dụng nguồn nhân lực công khai, minh bạch với chế độ đãi ngộ hợp lý đảm bảo thu hút được nguồn nhân lực chất lượng cao.

Đồng thời, xây dựng và triển khai thực hiện mô hình quản lý nguồn nhân lực theo năng lực dựa trên vị trí việc làm; xây dựng hệ thống quản lý nguồn nhân lực điện tử đảm bảo yêu cầu tự động hóa tối đa các thủ tục quản lý nguồn nhân lực.

Tổng cục Hải quan cũng sẽ tiếp tục rà soát, sắp xếp cơ cấu tổ chức bộ máy của các Vụ, Cục, các đơn vị thuộc và trực thuộc theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và đáp ứng yêu cầu quản lý theo mô hình nghiệp vụ hải quan số, hải quan thông minh.

Đồng thời, hoàn thiện, nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên tại Trường Hải quan Việt Nam, đảm bảo các giảng viên có đầy đủ kinh nghiệm thực tiễn và kiến thức chuyên sâu ít nhất một lĩnh vực nghiệp vụ chuyên ngành Hải quan; Kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác kiểm định hải quan để triển khai Đề án Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu...

Theo Quyết định số 2158/QĐ-TCHQ ngày 3/10/2022, Tổng cục Hải quan đã giao Vụ Tổ chức cán bộ chủ trì rà soát tổ chức bộ máy, chức năng nhiệm vụ, biên chế báo cáo Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định thay thế Quyết định số 65/2015/QĐ-TTg quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục Hải quan trực thuộc Bộ Tài chính theo hướng tinh gọn, giảm đầu mối trung gian, không chồng chéo về chức năng nhiệm vụ, đảm bảo hoạt động hiệu lực, hiệu quả và đáp ứng yêu cầu quản lý theo mô hình nghiệp vụ hải quan thông minh.