Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu của tác giả

Phân tích nhân tố khám khá (EFA)

Phân tích EFA lần 1 cho thấy, các biến được trích thành 6 nhóm, với tổng phương sai trích là 60.12% > 50%, thang đo được chấp nhận. Hệ số KMO = 0.79 nằm trong khoảng 0.5 ≤ KMO ≤ 1, phân tích nhân tố là thích hợp. Kiểm định Bartlett với Sig. = .000, thể hiện mức ý nghĩa cao. Tất cả các giá trị Factor loading của từng nhóm đều lớn hơn 0.5; ngoại trừ biến quan sát QTTM03 = 0.39 (< 0,5) và xuất hiện ở 2 nhân tố (nhân tố 1 và 5), nên biến này sẽ bị loại.

Để kết quả phân tích nhân tố tốt hơn, tác giả tiến hành phân tích nhân tố lần 2 sau khi loại biến HTTT03. Kết quả phân tích nhân tố lần 2 cho thấy, các biến được trích thành 7 nhóm, với tổng phương sai trích = 64.15% > 50%, thang đo được chấp nhận. Hệ số KMO = 0.86 nằm trong khoảng 0.5 ≤ KMO ≤ 1, phân tích nhân tố là thích hợp. Kiểm định Bartlett với Sig.=.000, thể hiện mức ý nghĩa cao.

Tất cả giá trị Factor loading của các biến quan sát đều > 0.5; chênh lệch trọng số λiA- λiB đều lớn hơn 0.3, nên được chấp nhận. Vì vậy, kết quả phân tích nhân tố này được chấp nhận để tiến hành đưa vào khảo sát chính thức.

Phân tích mô hình hồi quy

Kết quả hồi quy (Bảng 2) cho thấy, trị số R = 0,754, có nghĩa mối quan hệ giữa các biến trong mô hình là khá chặt chẽ. Giá trị R2 = 0,570 thể hiện sự phù hợp của mô hình, hệ số R2 hiệu chỉnh = 0,579 (giải thích được 7 yếu tố có tác động đến 57,9,0% mối quan hệ giữa quản lý tài chính và hiệu quả hoạt động kinh doanh của DNNVV) và kiểm định F với giá trị F là 70.614 tại mức ý nghĩa Sig. = .000.

Kết quả đánh giá giá trị R2 cho thấy, mô hình hồi quy tuyến tính đã xây dựng là phù hợp. Tuy nhiên, để có thể suy diễn mô hình này thành mô hình của tổng thể thì cần tiến hành kiểm định F thông qua phân tích phương sai.

Kết quả kiểm định các giả định của mô hình hồi quy rút ra từ phương pháp Enter (Bảng 3) cho thấy, các giả định không vi phạm và không có hiện tượng đa cộng tuyến vì VIF < 3. Kết quả này cũng cho thấy, 7 biến độc lập của mô hình đều có ý nghĩa thống kê, vì có giá trị Sig. < 0,01 (ở mức độ tin cậy đạt 99%), hơn nữa các hệ số hồi quy này đều > 0 và có nghĩa, chúng đều có tác động dương đến mối quan hệ giữa quản lý tài chính và hiệu quả hoạt động kinh doanh của DNNVV theo các mức độ khác nhau.

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu của tác giả

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu của tác giả

Từ đó, phương trình hồi quy sẽ có dạng như sau:

Y = 0,232X1 + 0,381X2 + 0,137X3 + 0,386X4 + 0,277X5 + 0,143X6 + 0,372X7

Mô hình hồi quy đánh giá tác động của các nhân tố tới mối quan hệ giữa quản lý tài chính và hiệu quả hoạt động kinh doanh của DNNVV được viết lại như sau:

Hiệu quả hoạt động kinh doanh = 0.386QTPT + 0.381BCTC + 0.372KHTC + 0.277QTTK + 0.232HTTT + 0.143QTTS + 0.137QTTM

Hàm ý quản trị

Nhằm giúp các nhà quản lý nâng cao mối quan hệ giữa quản lý tài chính và hiệu quả hoạt động kinh doanh của DNNVV, tác giả đề xuất một số giải pháp sau:

Thứ nhất, quản trị khoản phải thu. Doanh nghiệp cần xây dựng và ban hành quy chế quản lý các khoản nợ phải thu, phân công và xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong việc theo dõi, thu hồi, thanh toán các khoản công nợ. Đồng thời, mở sổ chi tiết theo dõi các khoản nợ phải thu trong và ngoài doanh nghiệp theo từng đối tượng nợ, thường xuyên phân loại nợ, đôn đốc thu hồi nợ đúng hạn.

Bên cạnh đó, có biện pháp phòng ngừa rủi ro thanh toán. Thực hiện chính sách bán chịu đúng đắn với từng khách hàng trên cơ sở xem xét khả năng thanh toán, vị thế tín dụng của khách hàng… lớp học thanh toán quốc tế. Định kỳ phân tích tuổi các khoản nợ; chú ý xem xét các khoản nợ quá hạn, tìm ra nguyên nhân dẫn đến nợ quá hạn và áp dụng các biện pháp xử lý thích hợp.

Thứ hai, báo cáo và phân tích tài chính. Đây là một nguồn thông tin quan trọng để nhà đầu tư đánh giá thực trạng tài chính của doanh nghiệp, phục vụ việc ra quyết định đầu tư. Nhà đầu tư cần được đảm bảo họ được cung cấp thông tin trung thực và đáng tin cậy về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Do vậy, các nhà quản lý doanh nghiệp cần nâng cao hơn nữa nhận thức về vai trò của chất lượng thông tin báo cáo tài chính; am hiểu và kiểm soát được thông tin tài chính của đơn vị mình; xây dựng một môi trường văn hóa chú trọng đến sự liêm chính và đạo đức nghề nghiệp. Đồng thời, coi việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ người làm công tác kế toán là chiến lược phát triển của doanh nghiệp; nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ trong doanh nghiệp thông qua hoàn thiện môi trường kiểm soát; đánh giá rủi ro; thiết lập hệ thống thông tin, truyền thông...

Thứ ba, lập kế hoạch tài chính. Đây là một phần của quản lý tài chính. Hoạt động này đòi hỏi phải có sự đầu tư nghiên cứu trước khi bắt tay vào xây dựng. Nhà quản trị không nên bỏ sót bất kỳ một thông tin nào liên quan đến các vấn đề tài chính. Đồng thời, tái định vị thương hiệu, chỉnh lại mô hình kinh doanh cho phù hợp tình hình, xác định lại phương thức tổ chức công việc trong tương lai.

Thứ tư, quản trị hàng tồn kho. Một hệ thống quản lý hàng tồn kho hiệu quả có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và tối đa hóa doanh số bán hàng; đồng thời, đảm bảo cho quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được tiến hành liên tục, đều đặn theo đúng kế hoạch, đảm bảo có đủ hàng hoá, thành phẩm để cung ứng ra thị trường. Do vậy, doanh nghiệp cần tổ chức và quản lý một cách có hệ thống quy trình xuất - nhập hàng hóa vào kho, lưu trữ các chứng từ, dán nhãn mác của toàn bộ sản phẩm hoặc các giấy tờ liên quan có giá trị liên thành. Cùng với đó, kiểm soát trong quy trình hàng tồn kho đầu kỳ. Kiểm đếm thực tế toàn bộ hàng hóa tồn kho định kỳ theo tháng/quý và đối chiếu với sổ sách kế toán sao cho khớp nhất để kịp thời xử lý, điều chỉnh số liệu sao cho trùng khớp với số lượng tồn kho đầu kỳ.

Thứ năm, hệ thống thông tin kế toán. Doanh nghiệp cần tiếp tục hoàn thiện và hướng dẫn chi tiết thực hiện chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán và kiểm toán. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kế toán để đáp ứng được các quy định của pháp luật nói chung và gắn liền với việc nâng cao chất lượng hệ thống thông tin kế toán nói riêng. Đồng thời, khuyến khích kế toán viên nâng cao ý thức trách nhiệm và đạo đức theo chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán. Kế toán viên, kiểm toán viên trong doanh nghiệp tham gia vào việc lập và báo cáo thông tin có thể được công bố ra công chúng hoặc được đối tượng khác trong và ngoài doanh nghiệp sử dụng.

Thứ sáu, quản trị tài sản cố định. Xây dựng được cách quản lý tài sản trong doanh nghiệp sao cho hiệu quả cũng là một thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp. Vì tài sản cố định là tài sản có giá trị lớn, được sử dụng lâu dài, đồng hành với doanh nghiệp trong việc tạo ra lợi ích kinh tế lâu dài. Do vậy, doanh nghiệp cần lập ngân sách mua sắm, đầu tư tài sản cố định dựa trên dữ liệu chính xác. Theo dõi kỹ càng các tài sản được mua vào doanh nghiệp bằng phần mềm quản lý tài sản cố định chuyên nghiệp.

Thứ bảy, quản trị tiền mặt. Quản trị tiền mặt trong doanh nghiệp là một hoạt động vô cùng cần thiết hướng tới việc đảm bảo được việc chi tiêu tiền mặt trong các hoạt động đáp ứng nhu cầu cần thiết. Khi quản trị tiền mặt, nhà quản lý phải luôn đảm bảo được hoạt động chi tiêu luôn giữ ở mức hợp lý. Đặc biệt, doanh nghiệp luôn phải giữ tiền mặt ở định mức đủ để chi trả cho mọi nhu cầu ngắn hạn. Để cải thiện việc quản trị dòng tiền, doanh nghiệp có thể: Số hóa quy trình kế toán; Theo dõi chu kỳ tiền mặt; Đánh giá chiến lược các khoản đầu tư tiềm năng; Đo lường tình trạng thanh khoản.

Tài liệu tham khảo:

1. Nguyễn Lê Thanh Tuyền (2013), Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của các công ty ngành sản xuất chế biến thực phẩm niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam, Trường Đại học Đà Nẵng;
2. Nguyễn Quốc Nghi và Mai Văn Nam (2011). Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của DNNVV, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, 19(b), 122-129;
3. Võ Thị Tuyết Hằng (2015), Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp ngành xây dựng niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam, Trường Đại học Đà Nẵng;
4. Binam, J. N., Sylla, K., Diarra, I., Nyambi, G. (2003), Factors Affecting Technical Efficiency among Coffee Farmers in Cote d’Ivoire: Evidence from the Centre West Region, African Development Review, 15, 66-76;
5. Binam, J. N., Tonye, J., Nyambi, G., Akoa, M. (2004), Factors affecting the technical efficiency among smallholder farmers in the slash and burn agriculture zone of Cameroon, Food Policy, 29(5), 531-545;
6. Chu, S. N., Kalirajan, K. (2011), Impact of trade liberalisation on technical efficiency of Vietnamese manufacturing firms, Science Technology and Society, 16(3), 265-284;
7. Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. (2010), Multivariate Data Analysis (7th Edition), NJ: Prentice Hall;
8. Hair, J. F., Gabriel, M., Patel, V. (2014), AMOS covariance-based structural equation modeling (CB-SEM): Guidelines on its application as a marketing research tool. Brazilian Journal of Marketing, 13(2), 44-55.